________________
११२
स्थानाङ्गसूत्रे
" एवं देवंधगारे " इत्यादि — एवं = लोकान्धकारवद् देवान्धकारोऽपि भवतिअदादिषु च्छिद्यमानेषु देवलोकेऽप्यन्तर्मुहूर्तमन्धकारस्य संभवादिति । तथाअर्हतां जन्मादिषु लोकोद्योतवद् देवोद्योतोऽपि बोध्यः । एवमर्हज्जन्मादिषु - देवसन्निपातः - देवानां समूहरूपेण एकत्रीभवनम् । देवोत्कलिका = देवानामेकस्य पवाद् अपरस्य नैरन्तर्येणाऽऽगमनम् । देवकलकलः = देवानां प्रमोदादिजनितः कलकलः = कोलाहलश्चापि बोध्यः ।
" चउहि ठाणेहिं देविंदा " इत्यादि - देवेन्द्राः चतुर्मिः - अहज्जन्मादिभिः स्थानैः कारणैः मनुष्यलोकं हव्यमागच्छन्ति । एवम् = अनेन प्रकारेण ' यथा निर्वाणको प्राप्त करते हैं, तब भी निर्वाण महिमा प्रगट करनेके लिये देवोंका आगमन होता है अतः लोक में प्रकाश हो जाता है ।
" एवं देवंधगारे " इत्यादि देवान्धकार भी लोकान्धकारकी तरह हुवा करता है अर्हदादि जब व्युच्छिद्यमान हो जाते निर्वाण प्राप्त कर लेते हैं तब देवलोक में भी एक अन्तर्मुहूर्त तक अन्धकार छा जाता है तथा अन्तोंके जन्मादि होने पर लोकोद्योत जैसे देवोद्योत भी होता है। देवसमूहका एकत्रित होना होता है - देवोत्कलिका भी होती हैइसी तरह से अर्हन्त के जन्मादि होने के समय देव सन्निपात होता है देवोंका एकके बाद एकका आना निरन्तर होता है। इसी प्रकार से देव कलकल भी होता है- देवोंका प्रमोदजनित कोलाहल भी होता है । " चउहिँ ठाणेहिं देविंदा " इत्यादि देव अर्हज्जन्म आदि
-
થાય છે, કારણ કે કેવળજ્ઞાનની ઉત્પત્તિના મહિમાથી સમાકૃષ્ટ દેવાનું ત્યાં આગમન થાય છે એજ પ્રમાણે જ્યારે અંત પ્રભુ નિર્વાણુ પામે છે. ત્યારે પણ નિર્વાણુમહિમા પ્રકટ કરવાને લીધે દેવનું આ લેકમાં આગમન થાય છે અને તે કારણે લેાકમાં પ્રકાશ થાય છે.
" एवं देवंधगारे " त्याहि-- हेवान्धारना अरबो पशु बोअन्धारना કારણેા જેવાં જ સમજવા, અહંતાદિ જ્યારે નિર્વાણ પામે છે, ત્યારે દેવલાકમાં પણ એક અન્તમુદ્ભૂત સુધી અધકાર વ્યાપી જાય તથા અર્હુતના જન્માદ્રિ કાળે લાકેાદ્યોતની જેમ દેવાદ્યોત પણ થાય છે. એજ પ્રમાણે અહતના જન્માદિ કાળે દેવસન્નિપાત (દેવાનુ એક સ્થળે એકત્રિત થવાનું) અને એજ ચાર કારણેાને લીધે દેવાત્કાલિકા પણ થાય છે (દેવાનું એક પછી એક એ પ્રકારે નિરન્તર આગમનને દૈવેત્કિલિકા કહે છે) એજ ચાર કારણેાને લીધે દેવાના प्रभोहननित अझाईस पाशु थाय छे, " चउहि ठाणेहि देविदा " इत्याहि
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૩
