________________
सुधा टीका स्था०४३०३०२५ लोकान्धकार लोकोद्योतकारणनिरूपणम्
१११
अन्धकारमुक्त्वोद्योतमाह - " चउहिं ठाणेहिं लोउज्जोए " इत्यादि - चतुर्भिः स्थानैः लोकोद्योतः - लोके उद्योतः प्रकाशः स्यात् तानि स्थानान्याह - " तद्यथे"त्यादि - अर्हत्सु - जिनेषु जायमानेषु - उत्पद्यमानेषु देवानामागमनात्स्वरूपेण च लोके प्रकाशो भवति, इति प्रथमं प्रकाशकारणम् १॥
तथा - अर्हत्सु प्रव्रजन्सु प्रवज्यां गृहत्सु वेति द्वितीयम् । २ ।
तथा - अर्हतां तीर्थंकराणां ज्ञानोत्पादमहिमसु-ज्ञानं - केवलज्ञानं तस्योत्पाद:उत्पत्तिः, तस्य महिमानः- माहात्म्यानि तेषु इति तृतीयम् ३ |
-
तथा - अर्हतां परिनिर्वाणमहिमसु देवाऽऽगमनादेव लोके प्रकाशः स्यात् । इति चतुर्थ कारणम् | ४ |
अन्धकारका कथन कर अब सूत्रकार उद्योतका कथन करते हैं " लोउज्जोए " - इत्यादि चार कारणोंको लेकर लोकमें उद्योत प्रकाश होता है, उनमें एक कारण है जिनेन्द्र देवका जन्म होना। दूसरा कारण है अर्हत प्रमुका प्रव्रज्या ग्रहण करना। तीसरा कारण है तीर्थङ्करोंको केवलज्ञान का होना। और चौथा कारण है अर्हन्त प्रभुका निर्वाण प्राप्त करना । जिनेन्द्र देव जब उत्पन्न होते हैं तथ देवलोक से देवोंका आगमन होता है तब स्वरूपसे ही लोकमें आलोक - प्रकाश हो जाता है। इसी प्रकार से जब तीर्थङ्कर प्रभु दीक्षा ग्रहण करते हैं तव भी लोक में प्रकाश होता है, क्योंकि उस समय भी देवोंका आगमन हुवा करता है। तीर्थङ्कर प्रभुको जब केवलज्ञान उत्पन्न होता है तब उस केवलज्ञानके उत्पत्ति महिमासे समाकृष्ट देवोंका आगमन हो जाता है तब भी लोकमें उद्योत होता है । इसी तरह से जब अर्हन्त प्रमु
અંધકારનું કથન કરીને હવે સૂત્રકાર ઉદ્યોતનું કથન કરે છે—
" लोउज्जोए " छंत्याहि-नीयेना यार अरशाने सीधे सोउम उद्योत (प्रकाश) थाह छे- (१) भिनेन्द्र हेवना जन्म समये, (२) अर्हत प्रभु प्रवल्या श्रद्धषु रे त्यारे, (3) तीर्थ पुरोने ठेवणज्ञान थाय त्यारे, (४) महत प्रभु નિર્દેણુ પામે ત્યારે આ ચાર પ્રસંગે લોકમાં પ્રકાશ થાય છે
જ્યારે જિનેન્દ્ર દેવના જન્મ થાય છે ત્યારે દેવલાકમાંથી દેવાનું આગમન થાય છે. ત્યારે તેમની દેવવ્રુતિને કારણે જ લેાકમાં ઉદ્યોત (પ્રકાશ) થાય છે એજ પ્રમાણે જ્યારે તીથ કર પ્રભુ દીક્ષા ગ્રહણ કરે છે, ત્યારે પણ લેકમાં પ્રકાશ થાય છે, કારણ કે તે પ્રસંગે પણ દેવાનું આગમન થતુ હોય છે. તીર્થંકર પ્રભુને જ્યારે કેવળજ્ઞાન ઉત્પન્ન થાય છે ત્યારે પણ લેકમાં પ્રકાશ
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૩
