________________
३३४
स्थानाङ्गसूत्रे ___त्रीणि स्थानानि व्यवसितस्य हिताय यावत् आनुगामिकतायै भवन्ति, तद्यथा -स खलु मुण्डो भूत्वा अगारात् अनगारितां प्रवजितो नैर्ग्रन्थे प्रावचने निश्शङ्कितः निष्काङ्कितः यावत् नो कलुषसमापन्नः नैग्रन्थं प्रावचनं श्रद्दधाति प्रत्येति रोच. यति स परीषहान् अभियुज्य २ अभिभवति, (किन्तु ) नो तं परीपहा अभियुज्य २ अभिभवन्ति १ । स खलु मुण्डो भूत्वा अगारात् अनगारितां प्रबजितः सन् पश्चसु महाव्रतेषु निश्शङ्कितः निष्कासितः यावत् परीषहान् अभियुज्य२ अभिवति, नो तं परीषहा अमियुज्य २ अभिभवन्ति । स खलु मुण्डो भूत्वा अगारात् को यदि वह श्रद्धा की दृष्टि से नहीं देखता है, यावत्-उसे अपनी रुचि का विषय नहीं बनाता है, तो ऐसे उस द्रव्यलिङ्गिसाधु को परीषह आआ करके आकुल-व्याकुल कर देते हैं-३-१
तीन स्थान व्यवसित उद्यमवाले) जीवको हितके लिये यावत्-अनु गामिताके लिये होते हैं, वे तीन स्थान इस प्रकारसे हैं-जैसे कोई मनुष्य मुण्डित हो करके अगारावस्था से अनगारावस्था में प्रवजित हो जाता है और-निःशङ्कित आदि विशेषणों से युक्त हुवा निर्ग्रन्थ प्रवचन पर श्रद्धा रखता है, उस पर प्रतीति करता है, उसे अपनी रुचि का विषय बनाता है, ता ऐसे-उस अनगार के पास परीषह आते तो हैं, और उसे आकुल व्याकुल करने की चेष्टा भी करते हैं परन्तु-वह उनसे आकुल व्याकुल नहीं होता है-१ यदि कोई पुरुष मुण्डित हो करके अगारावस्था से अनगारावस्था को धारण करलेता है और-पांच महाव्रतों में निःशङ्कित एवं निष्कांक्षित आदि विशेषणोंवाला होकर यावत् उन के विषय में वह कलुष समापन्न नहीं होता है, और उन्हें श्रद्धा की दृष्टि से देखता है, यावत्-उन्हें वह अपनी रुचि का विषय बनाता કલુષ સમાપન્ન પર્યન્તના ભાવથી યુક્ત થાય છે, અને તે ષડૂજીવનિકાયને જે તે શ્રદ્ધાની નજરે જ નથી, તેને પોતાની પ્રતીતિનો વિષય બનાવ નથી. તેમાં રુચિ રાખતું નથી, તે એવા દ્રવ્યલિંગી સાધુને–પરીષહ આવી આવીને माह-व्यास ४३री नामे छे.
હવે એ વાતનું પ્રતિપાદન કરવામાં આવે છે કે કયા ત્રણ સ્થાન ચવ. સિત (ઉદ્યમી) જીવને માટે હિતકારી, સુખકારી, સમર્થતા ઉત્પન્ન કરનારા અને અનુગામિતા (શુભાનુબંધ) કારી હોય છે. તે ત્રણ સ્થાન નીચે પ્રમાણે છે –
(૧) કેઈ મનુષ્ય મુંડિત થઈને અગારાવસ્થાના પરિત્યાગપૂર્વક અણુ ગારાવસ્થા ધારણ કરે છે. તે નિશક્તિ આદિ ભાવોથી નિગ્રંથ પ્રવચન પર શ્રદ્ધા રાખે છે, તેની પ્રતીતિ કરે છે અને તેને પિતાની રુચિને વિષય બનાવે
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨
