________________
सुघा टीका स्था०३३०३ सू० ५९ धर्मस्वरूपनिरूपणम्
१८१ परोक्क्कमे, तदुभयोवक्कमे ३ । एवं वैयावच्चे४, अणुग्गहे ५, अणुसिट्री ६, उपालंभे ७ । एवमेकेके तिन्नि तिन्नि आलावगा जहेव उवक्कमे । तिविहा कहा पण्णता, तं जहा • अत्थकहा, धम्मकहा, कामकहा ८ । तिविहे विणिच्छए पण्णत्ते, तं जहाअत्थविणिच्छए, धम्मविणिच्छंए, कामविणिच्छए९ ॥सू०६० ॥ ___ छाया-त्रिविधो धर्मः प्रज्ञप्तः, तद्यथा-श्रुतधर्मः, चारित्रधर्मः, अस्तिकायधर्मः १ । त्रिविध उपक्रमः प्रज्ञप्तः, तद्यथा-धार्मिक उपक्रमः, अधार्मिक उपक्रमः, धार्मिकाधार्मिक उपक्रमः १ । अथवा त्रिविध उपक्रमः प्रज्ञप्तः, तद्यथा-आत्मोपक्रमः, परोपक्रमः, तदुभयोपक्रमः २ । एवं वैयावृत्त्यम् ३, अनुग्रहः४, अनुशिष्टिः ५, उपालम्भः ६ । एवमेकैकस्मिन् त्रयस्त्रय आलापका यथैवोपक्रमे । त्रिविधाकथा प्रज्ञप्ता, तद्यथा-अर्थकथा. धर्मकथा, कामकथा ८ । त्रिविधो विनिश्चयः प्रज्ञप्तः,
पहिले मिथ्यात्व का वर्णन किया और उसमें गह कहा गया कि यह मिथ्यात्व अधर्म है अब सूत्रकार उसके विपरीत जो धर्म है उसकी प्ररूपणी करते हुए नौ सूत्रों को कहते हैं-(तिबिहे धम्मे पण्णत्ते) इत्यादि।
सूत्रार्थ-धर्म तीन प्रकारका कहा गया है-जैसे श्रुतधर्म, चारित्रधर्म, और अस्तिकायधर्म उपक्रम तीन प्रकारका कहा गया है-जैसे धार्मिक उपक्रम अधार्मिक उपक्रम और धार्मिकाधोर्मिक उपक्रम अथवा इस प्रकार से भी उपक्रम तीन प्रकार का कहा गया है-जैसे आत्मोपक्रम, परोपक्रम और तदुभयोपक्रम इसी प्रकार के वैयावृत्य के, अनुग्रह के, अनुशिष्ठि और उपालम्भ के संबंध में तीन २ आलापक उपक्रम के आलापक के अनुसार कहना चाहिये कथा तीन प्रकार की कही गई है-जैसे अर्थ.
પહેલાના સૂત્રમાં મિથ્યાત્વનું વર્ણન કરવામાં આવ્યું અને ત્યાં મિથ્યાત્વને અધમ રૂપે પ્રકટ કરાયું છે. હવે સૂત્રકાર અધર્મથી વિપરીત એવા ધર્મનું નવ સૂત્ર દ્વારા વર્ણન કરે છે–
सूत्रार्थ-धभत्र मारने उही छ-(१) श्रुतधमः, (२) यात्रियम भने (3) मस्तिय धर्म. ५४ ३ ४२! ह्या छ-(१) धामि ५४म, (२) અધાર્મિક ઉપક્રમ અને (૩) ધામિકા ધાર્મિક ઉપક્રમ. અથવા ઉપક્રમને નીચે प्रमाणे १ ४२ प ४ा छ-(१) मात्मा५म, (२) ५२२५४म मन (3) તદલપકમ. વૈયાવૃત્ય, અનુગ્રહ, અનુશિષ્ટ અને ઉપાલંભના પણ ત્રણ ત્રણ પ્રકારે ઉપક્રમના પ્રકારે પ્રમાણે જ સમજી લેવા. કથા ત્રણ પ્રકારની કહી
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨
