________________
१६८
स्थानाङ्गसूत्रे
तथा - कृष्णलेश्यानां-लिश्यते = संश्लिष्यते माणी कर्मणा याभिस्ता लेश्याः,
उक्तं च
" श्लेष वर्णस्य कर्मबन्धस्थिति विधात्र्यः " इति । " कृष्णादिद्रव्यसाचिव्यात्, परिणामो य आत्मनः । स्फटिकस्येव तत्रायं लेश्याशब्दः प्रयुज्यते ॥ १ ॥ " इति च । इयं च शरीरनामकर्मपरिणतिरूपा, योगपरिणतिरूपत्वात्, योगस्य च शरीनामकर्मपरिणतिविशेषत्वात् । उक्तं च
।
“योगपरिणामो लेश्या " । कथं पुनर्योगपरिणामो लेश्या ? यस्मात् सयोगिकेवली शुक्ललेश्या परिणामेन विहृत्यान्तर्मुहूर्ते, शेषे योगनिरोधं करोति, ततो
तथा - कृष्णलेश्यावालों की भी एक वर्गणा है जिनके द्वारा प्राणी कर्मों से लिष्ट होता है उनका नाम लेश्या है कहा भी है- 'श्लेष इच वर्ण० " इत्यादि ।
कृष्णादि द्रव्य साचिव्यात् परिणामो य आत्मनः " स्फटिकस्येव तत्रायं लेश्या शब्दः प्रयुज्यते " ॥ १ ॥ - तात्पर्य इसका यही है कि कषायों के उदय से अनुरंजित जो योग प्रवृत्ति है उसका नाम लेइया है यह लेश्या योग परिणतिरूप होने के कारण शरीर नाम कर्मकी परिणतिरूप होती है क्यों कि योग शरीर नामकर्म की परिणति विशेषरूप होता है।
उक्तं च- -"योगपरिणामो लेश्या " लेश्या योगपरिणाम रूप इस तरह से है-सयोगि केवली शुक्ललेश्या के परिणाम से विहार करके जब अन्तर्मुहूर्त काल बाकी रहता है तब योगनिरोध करता है इससे
તથા કૃષ્ણલેશ્યાવાળાએની પણ એક વા છે. જેમના દ્વારા પ્રાણી (જીવ) કર્માથી પૃષ્ટ ( સશ્લિષ્ટ ) થાય છે, તેમને લેશ્યા કહે છે કહ્યું પણુ छे -" श्लेष इव वर्णवन्धस्य " इत्याहि.
कृष्णादि द्रव्यसाचिव्यात् परिणामो य आत्मनः स्फटिकस्येव तत्रायं लेश्या. शब्दः प्रयुज्यते ॥ १ ॥ तात्पर्य - उषायाना उध्यशी अनुरंनित ने योगप्रवृत्ति છે, તેનું નામ લેશ્યા છે. તે લેયા ચેગપરિણતિ રૂપ હોવાને લીધે શરીર નામકની પરિણતિરૂપ હાય છે, કારણ કે યેાગ શરીર નામ કર્મીની પરિશુતિ विशेषश्य होय छे. उधुं पशु छे - " योगपरिणामो लेश्या " देश्या योगપરિણામરૂપ આ રીતે છે–સયેાગી કેવલી શુકલ લેફ્સાના પરિણામમાંથી વિહાર કરીને બહાર નીકળીને જ્યારે અન્તર્મુહૂતકાળ ખાકી રહે છે ત્યારે ચેગિનરાધ કરે છે. તેમ કરવાથી તે અચેગી અવસ્થા અને અલેશ્યાવસ્થા પ્રાપ્ત કરે છે,
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૧
