________________
१०२
स्थानाङ्गसूत्रे छाया-एकः संशुद्धो यथाभूतः पात्रम् ॥ मू० ३७ ॥ व्याख्या-'एगे संसुद्धे' इत्यादि
यथाभूतः-वास्तविकः संशुद्धः कषायाभावात् अशबलचारित्रः एका-एकत्वसंख्यावान् भवति । अयं च पात्रम्-पात्रमिव पात्रम्-अतिशयवद् ज्ञानादि सकलगुणरत्नानामाधारभूतो भवति । यद्वा-' प्राप्तः ' इति च्छाया, ततश्च-प्राप्तःगुणप्रकर्षमभ्युपगतो भवतीति । एकत्वं च सामान्यमाश्रित्य बोध्यम् ॥ मू० ३७ ॥
यः संशुद्धो न भवतितस्य दुःखं निरूपयति ।
भूलम् ---एगे दुक्खे जीवाणं एगभूए ॥ सू० ३८॥
मूलार्थ जो वास्तविक संशुद्ध होता है वह एक होता है और यह पात्र की तरह पात्र होता है । ३७॥
टीकार्थ-यया भूत शब्द का अर्थ वास्तविक है और संशुद्ध शब्द का अर्थ कषाय के अभाव से जिसका चारित्र अशबल है ऐसा है जो वास्तविक रूप में कषाय के अभाव से अशबल चारित्रवाला होता है ऐसा वह तेरहवें गुणस्थानवी जीव सातिशय ज्ञानादिसकल गुणरूप रत्नों का पात्र आधारभूत होता है अथवा-"पत्ते" की संस्कृतच्छाया पात्र न करके यदि “प्राप्त" ऐसी की जाती है तब इस पक्षमें वह गुणप्रकर्ष को पा लेता है ऐसा अर्थ होता है इसमें जो एकता कही गई है वह सामान्य को आश्रित करके कही गई है ॥ सू० ३७ ॥
संशुद्ध के दुःख का निरूपण किया जाता है। " एगे दुक्खे जीवाणं एगभूए"
સૂત્રાર્થ–-જે વાસ્તવિક રીતે સંશુદ્ધ હોય છે તે એક હોય છે. અને તે પાત્ર હોય છે.
सार्थ--पास्तव मेट यथाभूत (२ तेवु) भने सशद्ध मेरो કષાયને અભાવે અશબલ (નિર્મળ) ચારિત્રવાળે. જે વાસ્તવિક રૂપે કષાયના અભાવે કરીને અશબલ (નિર્મળ) ચારિત્રવાળે હોય છે એ તેરમાં ગુણસ્થાનવર્તી જીવ સાતિશય જ્ઞાનાદિ સકલ ગુણરૂપ રનેના પાત્રરૂપ-આધારભૂત हाय. अथवा “ पत्ते" मा पहनी सकृत छाया पात्रने महसे “ प्राप्त " સમજવામાં આવે તે એ અર્થ થાય છે કે “તે ગુણપ્રકર્મને પ્રાપ્ત કરી લે છે. છે તેમાં જે એકતા પ્રકટ કરી છે તે સામાન્ય સંશુદ્ધિની અપેક્ષાએ કરવામાં આવેલ છે, એમ સમજવું. એ સૂ૦૩૭ છે
સંશુદ્ધના દુઃખનું નિરૂપણ - " एगे दुक्खे जीवाणं एगभूए" ॥ ३८ ॥
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૧
