________________
समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ.११ मोक्षस्वरूपनिरूपणम् तथाविधम् 'अन्नपाणं' अन्नपानं धर्मबुद्धया 'उपकप्पंति' उपकल्पयन्ति-निष्पा दयन्ति । तत्र निषेधकरणम् 'तेर्सि' तेषामाहारपानार्थिनां जीवानां तादृशानपानाधलामो भवेत् तदभावेन ते दुःखिनो भवन्ति तेन तेषाम् 'लामंतरायति' लाभान्तराय इति, लाभे विघ्नः स्यात् 'तुम्हा' तस्मात् कूपखननादि कर्माणि 'णस्थि त्ति' नास्तीति 'नो वए' नो वदेत् पुण्यं नास्तीत्यपि नो वदेदिति ॥१९॥
उपसंहरबाह-'जे य दाणं पसंसति' इत्यादि । म्लम्-जे ये दाणं पसंसंति, वहमिच्छंति पाणिणं।
जे य में पंडिसेहंति, वित्तिच्छेयं करोति ते॥२०॥ छाया-ये च दानं प्रशंसन्ति, व धमिच्छन्ति प्राणिनाम् ।
ये च तं प्रतिषेधन्ति, वृत्तिच्छेदं कुर्वन्ति ते ॥२०॥ का भी निषेध करते हैं-जिन प्राणियों के लिए वह जीवोपमर्दन आदि दोषों से क्षित अन्नपानी धर्मबुद्धि से बनाया गया है, निषेध करने से उसको उसकी प्राप्ति नहीं होगी, उनके लाभ में विघ्न उपस्थित होगा अतएव 'पुण्य नही है ऐसा भी नहीं कहना चाहिए ।१९॥
उपसंहार करते हुए शास्त्रकार कहते हैं-जे यदाणं पससंति' इत्यादि।
शब्दार्थ-'जे य दाणं पसंसंति-ये च दानं प्रशंसन्ति' जो दान की प्रशंसा करते हैं 'वहमिच्छति पाणिणं-वधमिच्छन्ति प्राणिनाम्' वे प्राणियों के वधकी इच्छा करते हैं 'जे य गं पडिसेहंति-ये च तं प्रतिषेधन्ति' और जो दानका निषेध करता है 'ते वित्तिच्छेयं करेंति-ते वृत्तिच्छेदं कुर्वन्ति' वे अन्यकी जीविका का छेदन करते हैं । २०॥ નિષેધ કરતાં સૂત્રકાર કહે છે કે-જે પ્રાશિને માટે તે જીના ઉપમન વિગેરે દેથી દેષવાળા અન્નપાણ ધર્મ બુદ્ધિથી બનાવવામાં આવેલ છે, તેને નિષેધ કરવાથી તેઓને તે અન્ન પાણીની પ્રાપ્તિ થશે નહીં તેના લાભમાં વિન આવી જશે. તેથીજ “પુણ્ય નથી' તેમ પણ કહેવું ન જોઈએ. ૧૦
S५९२ ४२di शा२४.२ ४३ छे है-'जे य दाण' पसंसति' स्याह
शार्थ --'जे य दाणं पसंसति-ये च दान' प्रशंसन्ति' २२ हाननी प्रशस। ४२ छ 'वहमिच्छंति पाणिणं-वधमिच्छन्ति प्राणिनाम् तसा प्रालि योना पधनी ४२७ ४२ छ. : 'जे यणं पडिसेहंति-ये च तं प्रतिषेधन्ति' अने २। हनन निषेध ४२ छ 'ते वित्तिच्छेय कर ति-ते वृत्तिच्छेद कुर्वन्ति' तमा भीमानी सालपिनु छैन रे छे. ॥२०॥
श्री सूत्रकृतांग सूत्र : 3
