________________
समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. ८ उ. १ वीर्य स्वरूपनिरूपणम्
,
कामभोगांव 'समारभे' समारभन्ते सेवन्ते, परवञ्चनयाऽन्यदीयधनादिभिः कामभोगादीनां सेवनं कुर्वन्ति तथा - 'आयसायाणुगामिणो' आत्मशातानुगामिनः - आत्मनः कृते सातं सुखं तदनुगामिनः कषायकलुषितान्तरात्मानः, आत्मनः सुखं लक्षीकृत्य अन्येषां प्राणिनाम् । 'हंता' हन्तारः - विराधयितारः, 'छेत्ता' छेतारः - छेदनकर्त्तारौ भवन्ति । कर्णनासिकादीनाम् 'पगन्मिता' प्रकर्त्तयितारः पृष्ठोदरादीनाम् । आत्मसुखार्थ हननादिव्यापारं कुर्वन्ति इति ॥५॥
हननच्छेदनादिकं केन प्रकारेण कुर्वन्ति, तदेव सूत्रकारो दर्शयति- 'मणसा वचसा चेव' इत्यादि ।
मूलम् - मेणसा वचसा चैव कायसा चैव अंतैसो ।
आरओ परओ वावि हा वि य असंजया ||६|
छाया -- मनसा वचसा चैव कायेन चैव अन्तशः ।
आरतः परतो वापि द्विधाऽपि चाऽसंयताः ॥६॥
६५७
अपहरण करते हैं और कामभोगों का सेवन करते हैं, अर्थात् दूसरे के धन आदि से कामभोगों को भोगते हैं। तथा अपने ही सुख के लिए प्रयत्न करनेवाले वे कषाय से कलुषित चित्त होकर अन्य प्राणियों की विराधना करते हैं, उनके कान नाक आदि का छेदन करते हैं, पीठ पेट आदि को चीरते या काटते हैं। अपने ही सुख के लिए वे यह सब पाप क्रियाएँ करते हैं ॥५॥
वे इस प्रकार हनन एवं छेदन आदि करते हैं, सूत्रकार यह दिख लाते हैं - 'मणसा वचसा चेत्र' इत्यादि ।
शब्दार्थ - असं नया - असंयताः, असंयमी पुरुष 'मणसा वचसा चैव कायसा - मनसा वचसा चैव कायेन' मन, वचन और कायसे
હરણ કરે છે, અને કામભાગનુ સેવન કરે છે, અર્થાત્ ખીજાના ધન વિગેરેથી કામલેાગે ભાગવે છે, અને પાતાના જ સુખ માટે પ્રયત્ન કરનારા તે કષાયથી મલિન ચિત્ત વાળા થઈને ખીજા પ્રાણિયાની વિરાધના-હિંસા ३२ छे, अन-ना विगेरेनु छेहन पुरे छे, पीठ (बांसी) पेट विगेरे धीरे छे, તે પેાતાના જ સુખ માટે આવા પ્રકારની પાપક્રિયાઓ કરતા રહે છે. પા
તેઓ હનન અને ઇંદન કઈ રીતે કરે છે ? વિગેરે બતાવતાં સૂત્રકાર 'मणसा वचसा चेव' गाथा उसे छे.
शब्दार्थ'--'असंजया - असंयतः ' असंयमी ५३ष 'मणसा वचसा चैव कायसा - मनसा वचसा च कायेन' भन, वयन भने अयथी 'अंतसो - अन्तशः '
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્ર : ૨
