________________
सूत्रकृताङ्गसूत्रे ___ अन्धयार्थ---(हत्यीसु) हस्तिषु (णाए) ज्ञातं-जगत्मसिद्धम् (एरायणमाहु) ऐरावतं शक्रवाहनं प्रधानमाहुः कथयन्ति, यथा वा (मिगाणं सीहो) मृगाणां मध्ये सिंहः प्रधानः, तथा भरतक्षेत्रापेक्षया (सलिलाण गंगा) सलिलानां-जलानां मध्ये गङ्गा श्रेष्ठा, यथा या (पक्वीसु या गरुळे वेणुदेवो) पक्षिषु मध्ये गरुडो वेणुदेवापरनामकः प्रसिद्धः तथा-(इह) इह संसारे (निव्याणवादीणिह) निर्वाण बादिनामिह मोक्षयादिनां मध्ये (गायपुत्ते) ज्ञातपुत्रो महावीरः प्रधान इति ॥२१॥
टीका-'हत्थीसु' हस्तिषु 'णाए' ज्ञातं-जगत्पसिद्धम् , 'एरावणं' ऐरावतम् इन्द्रस्य हस्तिनं श्रेष्ठमाहुः, यथा वा 'मिगाणं' मध्ये 'सीहो' सिंह:-केशरादिमान् मृगराज श्रेष्ठः प्रसिदो लोके । यथा या-'सलिलाणगंगा' सलिलाना-जलानां है 'नियोणवादीणिह-निर्वाणयादिना मिह' इस संसार में मोक्षवादियों में 'णायपुत्ते-ज्ञातपुत्रः' भगवान महावीर स्वामी प्रधान है ॥२१॥
अन्ययार्थ हाथियों में जगत्प्रसिद्ध शक्र का वाहन ऐरावत हाथी प्रधान कहा जाता है, अथवा जैसे भरतक्षेत्र की अपेक्षा से मृगों-पशु
ओं में सिंह प्रधान है अथवा जलों में गंगा महानदी का जल प्रधान है, अथवा पक्षियों में वेणुदेव अर्थात् गरुड़ प्रसिद्ध है, उसी प्रकार इस लोक में समस्त निर्वाणवादियों में ज्ञातपुत्र महावीर स्वामी प्रधान हैं ॥२१॥
टीकार्थ-ऐरावत हाथी जो इन्द्र के वाहन रूप में प्रसिद्ध है, वह समस्त हाथियों में श्रेष्ठ कहलाता है, अथवा जैसे लोक के सब पशुओं में सिंह श्रेष्ठ है, अथवा जैसे जलों में गंगा का जल प्रधान है, अथवा निर्वाणयादीनामिह निवाहियामां-भेटले भोक्ष पाहियामा ‘णायपुत्ते-ज्ञातપુત્ર ભગવાન મહાવીર સ્વામી આજગતમાં પ્રધાન છે. ૨૧
સૂત્રાર્થ-જેમ સઘળા હાથીમાં ઈન્દ્રના વાહન રૂપ રાવત હાથી શ્રેષ્ઠ ગણાય છે, અથવા જેમ ભરતક્ષેત્રમાં સઘળાં પશુઓમાં સિંહ પ્રધાન શ્રેષ્ઠ) ગણાય છે, અથવા જેમ બધી નદીઓનાં પાણી કરતાં ગંગાનદીનું પાણી શ્રેષ્ઠ ગણાય છે, અથવા જેમ પક્ષીઓમાં વેણુદેવ અર્થાત્ ગરુડ સૌથી પ્રસિદ્ધ છે, એ જ પ્રમાણે આ લેકના સઘળા નિર્વાણ વાદીઓમાં જ્ઞાતપુત્ર (भडापा२) सर्वोत्तम छ. ॥२१॥
ટીકાર્થ–શકેન્દ્રનું વાહન અરાવત નામને હાથી છે. તે અિરાત સઘળા હાથીઓમાં શ્રેષ્ઠ કહેવાય છે જેમ આ લોકના સઘળાં પશુઓમાં સિંહ શ્રેષ્ઠ કહેવાય છે. જગતની બધી નદીઓનાં જળ કરતાં ગંગા મહાનદીનું
શ્રી સૂત્ર કતાંગ સૂત્ર : ૨
