________________
समयार्थबोधिनी टीका प्र. शु. अ. ४ उ. २ स्खलितचारित्रस्य कर्मबन्धनि० ३११
ददाति शौचपानीय, पादौ प्रक्षालयत्यपि ।
श्लेष्माणमपि गृह्णाति, स्त्रीणां वशमतो नरः ॥१॥ 'अह' अथ 'पुत्तपोसिणो एगे' पुत्रपोषिण एके, पुत्रपोषणशीलाः एके केचन महामोहोदये स्त्रीवशवर्तिनः साधयः । 'उट्टाया' उष्ट्रा इय भारवहाः भवन्ति । स्त्रीवशवर्तिनः स्त्रियाः आज्ञावहाः, मारवहा उष्ट्रा इय भवन्तीति ॥इति॥१६॥ मूलम् -राओ वि उट्रिया संता दारगं च संठेवंति धाई वा।
सुहिरामणा वि ते संता वधोवा हवंति हंसा वा ॥१७॥ छाया-रात्रावप्युत्थिता: सन्तो दारकं संस्थापयन्ति धात्रीय ।
__ सुहीमनसोऽपि ते सन्तो वस्त्रधारका भवन्ति हंसा इव ॥१७॥ जो पुरुष पूरी तरह स्त्री के अधीन होकर मूढ बन जाता है वह सोचता है मेरी पिया वही सब करती है जो मुझे रुचिकर है। वह मूढ यह नहीं समझता कि उसे यही प्रिय है जो वह करती है ॥१॥
स्त्रीवशवर्ती पुरुष शौच के लिए जल देता है, कभी कभी उसके पैर भी धो देता है । उसके इलेष्मा को भी ग्रहण करता है ॥२॥ ____ कोई कोई दीक्षात्यागी (पच्छाकड) साधु महामोह के उदय से स्त्री के वशीभूत होकर पुत्र का पालन पोषण करते हैं और ऊंट की तरह भार ढोते हैं । तात्पर्य यह है कि स्त्री के वशीभूत पुरुष आज्ञा का पालन कर ऊंट की तरह भार को भी वहन करते हैं ॥१६॥
જે પુરુષ પૂરે પૂર અને અધીન થઈ જાય છે તે એમ માને છે કે મારી પત્ની એવું જ બધું કરે છે જે મને રુચિકર હોય છે, પરંતુ તે મૂઢ એટલું પણ સમજ નથી કે તે એવું જ બધું કરે છે કે જે તેને पाताने (सीन पोतान) समतु काय .'
સ્ત્રીને અધીન થયેલે પુરુષ શૌચને માટે તેને પાણી પણ આપે છે, કદી કદી તેની પગચંપી પણ કરે છે અને હેમાને (કફ, ગડફ) ઘરની બહાર ફેંકવાનું કામ કરે છે. કેઈ કૅઈ સંયમભ્રષ્ટ સાધુ મહામહના ઉદયને કારણે સ્ત્રીને પશવત થઈને પુત્રનું પાલનપોષણ કરે છે અને ઊંટની જેમ ભારનું વહન કરે છે. તાત્પર્ય એ છે કે સ્ત્રીને અધીન થયેલે પુરુષ સ્ત્રીની આજ્ઞાનું પણ વહન કરે છે અને ભારનું પણ વહન કરે છે. ૧દા
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્રઃ ૨
