________________
समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ.४ उ. २ स्खलितचारित्रस्य कर्मबन्धनि० २८९ कार्य (ता) तावत् (एहि) एहि-अत्रागच्छ (मे पिट्ठो मद्दे) मे पृष्ठं मर्दय-पाककरणाय चिर कालम् उपविष्टाया मे अङ्गं बाधतेऽतः संवाहयेति ॥५॥ ___टीका-'सागपागाए' शाकपाकाय-शाकं वास्तूकादिकपत्रशाकं वा अस्य पाकाय वा, दारूणिकाष्ठानि आहर, शाकम्पादीनां पाचनाय वनादिन्धनमानय एवं नानाकर्माणि पश्चात् साधु नियोजयति सा। 'पज्जोमो' प्रद्योतः प्रकाशो वा 'राभो भविस्तई' रात्रौ भविष्यति-निविडान्धकारत्वात् रात्रौ किमपि कर्तुं न शक्यते अतस्तैलादिकमानप, तथा- मे पायाणि' मम पात्राणि भिक्षासाधनभूतं पात्रं 'रयावेहि' रंजय-येन सुखेन भिक्षाटनं स्यात् , यद्वा अलक्तका. दिना अरंजितो मे चरणौ रंजय। तथा कार्यान्तरं परित्यज्य झटिति एहि आगच्छ 'मे पिट्ठ भो मद्दे मे पृष्ठं मर्दय, यावद् व्यर्थप्नुपविष्टोऽसि ममांगानि मुखमुपविष्टायाः मर्दय । ___ भोः! परित्यज्य तावत्कार्यान्तरमिहागत्य मांगसंवाहनं कृत्वा, ततः कार्यान्तरं करिष्यसि । एवं दासवत् कार्य कारयति ॥५॥
टीकार्थ-शाक या बथुवा आदि भाजी पकाने के लिये लकडियाँ लाओ। इस प्रकार के नाना कार्यों में साधु को लगाती है। घोर अन्धकार होने से रात्रि में कुछ करते नहीं बनता, अतएव तेल आदि ले आमोजिससे प्रकाश होगा। मेरे पात्रों को अथवा पैरों को रँग दो। दूसरे समस्त कार्य छोडकर झट इधर आओ और मेरी पीठ मसल दो । जब तक निठल्ले बैठे हो तब तक मेरे अंगों को हो मल दो । स्त्रियां इस प्रकार उस साधु से दास के समान कार्य करवाती हैं ॥५॥ તૈયાર કરવા બેઠી છું, તેથી મારું શરીર અકડાઈ ગયું છે, તે જરા માલીશ તે કરી દો! કામ કરી કરીને મારી કમર દુઃખવા આવી છે, તે જરા બેઠાં બેઠાં કમર તે દબાવો.'
ટીકાર્ય–તે સ્ત્રી પોતાને અધીન થયેલા તે સંયમભ્રષ્ટ સાધુને આ પ્રકારની આજ્ઞા ફરમાવે છે-“ઘરમાં બળતણ ખૂટી ગયું છે, તે શાક, દાળ આદિ બનાવવાને માટે બળતણું લઈ આવ-જંગલમાં જઈને લાકડાં કાપી લાવે. તેલ તે થઈ રહ્યું છે. રાત્રે દી કેવી રીતે પેટાવશુ? જરા બજારમાં જઈને તેલ તે લઈ આવે! મારાં પાત્રોને રંગી દે. લાલ રંગથી મારા હાથ પગ તે રંગી દે! બધાં કામ છોડીને મારી પાસે આવે. આજ તે કામ કરી કરીને મારી પીઠમાં દુખાવો ઉપડ્યો છે. તો જરા પીઠ પર તેલનું માલીશ તે કરી દો ! નવરા શું બેસી રહ્યા છે, અહીં આવે અને મારા હાથ પગ અને માથું દબાવો” આ પ્રકારની સ્ત્રીની આજ્ઞાનું તેનું પાલન કરવું પડે છે. પા.
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્ર : ૨
