________________
१०४
सूत्रकृताङ्गसूत्रे
(समुद्विर) समुत्थितः संयमपालनाय (भक्खू ) भिक्षुः = साधुः (अत्तत्ताए ) आत्मस्वाय संयमानुष्ठानाय (परिव्वए) परिव्रजेत् संयमानुष्ठाने दत्तचित्तो भवेदिति ॥७॥
टीका -- एवं' एवं यथा संग्रामे शूराः कुलेन, बलेन, शिक्षया च लोके प्रसिद्धाः सन्नद्धवद्धपरिकरः पाणौ शस्त्रमुत्थाप्य शत्रूणां पराभवाय प्रयतमानाः कदापि पृष्ठावलोकिनो न भवन्ति । तथा 'अगारबन्धणं' आगारबन्धनम् = गृहबन्धनम् 'वोसिज्ज' व्युत्सृज्य = विविधानित्यादि वैराग्यभावनया उत्पाल्येन परित्यज्य । तथा 'आरंभ तिरियं कटु' आरंभं तिर्यक कृत्वा आरम्भसाधा ठानं परित्यज्य 'स' समुत्थितः = संयमपरिपालनाय समुस्थितः समद्ध इति यावत् । 'मिक्खू' भिक्षुः = साधुः 'अत्तत्ताए' आश्नत्वाय आत्मनः स्वरूपप्राप्तये, मोक्षाय संयमाय वेति यावत् । 'परिव्य' परिव्रजेत् संयमं गृह्णीयादिति । गृहबन्धनं सवकर्मानुष्ठानं च परित्यज्य मोक्षप्राप्तिमुद्दिश्य तपश्चरणादिभिः सन्नद्धः साधुः संयमानुष्ठाने संलग्नो भवेदिति भावः ||७||
टीकार्थ- जैसे संग्राम में शूर, कुल बल और शिक्षा के द्वारा लोक में प्रसिद्ध, कमर कसकर तैयार एवं हाथमें शस्त्र उठा कर शत्रुओं का पराभव करने में उद्यत होते हैं, कभी पीछे की ओर नहीं देखते, उसी प्रकार गृह संबंधी बन्धनों को विविध प्रकार की अनिश्पता आदि वैराग्य भावनाओं के द्वारा त्याग कर तथा सावध अनुष्ठान का त्याग करके संयम पालन के लिए सन्नद्ध हुआ साधु आत्मस्वरूप की प्राप्ति के लिए संघम को ही ग्रहण करें। आशय यह है कि गृह संबंधी बन्धन को और सावध कर्म के अनुष्ठान को त्याग कर, मोक्ष प्राप्ति के उद्देश्य से तपश्चरण आदि के द्वारा उद्यत हुआ साधु संयम का आचरण करने में संलग्न हो ॥ ७ ॥
ટીકા' જેવી રીતે સંગ્રામમાં શૂર અને કુળ, મળ અને શિક્ષા દ્વારા લેકમાં પ્રતિદ્ધ પુરુષ હાથમાં શસ્ત્ર ઉપાડીને શત્રુઓના પરાભવ કરવાને માટે કમર કસીને તૈયાર થઈ જાય છે કદી ભાગી જવાના વિચાર પશુ કરતા નથી, એજ પ્રમાણે વિવધ પ્રકારની અનિત્યતા આદિ વૈરાગ્ય ભાવનાઓથી પ્રેરાઈને ગૃહખ ધનના ત્યાગ કરનાર તથા સાવદ્ય અનુષ્ઠાનાના પરિત્યાગ કરીને સયમના પાલનને માટે કિટદ્ધ થયેલા સાધુ આત્મસ્વરૂપની પ્રાપ્તિને માટે સયમની આરાધનામાં જ લીન રહે છે,
આ કથનના ભાવાથ એ છે કે ગૃડબન્ધનના અને સાવદ્ય કર્મના ત્યાગ કરીને સંયમના માળ ગ્રુણુ કરનાર સાધુએ મેાક્ષપ્રાપ્તિને માટે તપસ્યા દ્વિારા સંયમની આરાધનામાં જ લીન રહેવુ. જોઈ એ. શાળા
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્ર : ૨
