________________
५५२
सूत्रकृताङ्गसूत्रे
छाया बहवः प्राणाः पृथक् श्रिताः प्रत्येकं समीक्ष्य समताम् । यो मौनपदमुपस्थितो विरति तत्राकार्षीत् पण्डितः ॥८॥
-अन्वयार्थ(बहवे) बहवः अनंताः (पाणा) प्राणाः जीवाः, (पुढो) पृथक पृथक (सिया) श्रिताः अस्मिन् जगति वसन्तीत्यर्थः, (पत्तेयं) प्रत्येकं प्राणिनम् समय समतां समभावेन (समीहिया) समीक्ष्य (मोणपदं) मौनपदम् संयमम् (उवहिए) उपस्थितः संयममाश्रित इत्यर्थः (पंडिए) पंडितः (तत्थ) तत्र प्राणिघातादौ (विरति) विरतिम् (अकासी) अकार्षीत् कुर्यादित्यर्थः ॥ ८॥
वहुजन नमस्करणीय धर्म में स्थित साधु जिस प्रकारके धर्म को प्रकट करे, उसे दिखलाने के लिए सूत्रकार उपक्रम करते हैं अथवा दूसरा उपदेश करते हैं - 'बहवे पाणा' इत्यादि ।
शब्दार्थ-'बहवे. बहवः' अनेक 'पाणा--प्राणाः प्राणी जीव' पुढो-पृथक' पृथक् 'सिया--श्रिताः' इस जगत् में निवास करते हैं 'पत्तेय-प्रत्येकम् प्रत्येक प्राणी को 'समय-समतां' समभावसे 'समीहिया--समीक्ष्य' देखकर 'मोणपदंमौनपदम्' संयम में 'उपहिए--उपस्थित रहने बाला 'पंडिए-पंडितः' पण्डित पुरुष 'तत्थ--तत्र' उन प्राणियों के घातसे 'विरति--विरतिम्' विरति 'अकासीअकार्षीत्' करे ॥८॥
-अन्वयाथबहुतसे प्राणी पृथक पृथक इस संसार में रहते है । प्रत्येक प्राणीकोसमभाव से देख कर संयम में उपस्थित पण्डित प्राणिहिंसा आदि से विरत हो ॥८॥
બહુજન નમસ્કરણીય જૈન ધર્મની આરાધના કરતા મુનિએ કયા પ્રકારે ધર્મ પ્રકટ કરે જોઈએ, તે બતાવવાને માટે સૂત્રકાર ઉપક્રમ કરે છે અથવા આગળ ઉપદેશ આપે छ-"बहवे पाणा" त्यादि
शहा---'बहवे बहवः' मने 'पाणा-प्राणाः' 4 'पुढो-पृथक' ५५ पृथ५ 'सिया-श्रिताः मातम निवास ४२ छ. 'पत्तय-प्रत्येकम्' प्राय: प्राणीने 'समयसमता' समभावथा 'सत्मीहिया समीक्ष्य' ने 'मोणपदं-मौनपदम् सयभमा 'उध्वहिपउपस्थितः' २डेवावा 'पडिए-पंडितः' पारित ५३१ 'तत्थ-तत्र' ते प्राणियोना थातथी विरति-विरतिम्' वि२ति 'अकासी-अकार्षीत् ४२ छे.
-सूत्राथ
ઘણાં પ્રાણીઓ આ સંસારમાં અલગ અલગ રહે છે. પ્રત્યેક પ્રાણી તરફ સમભાવની નજરે જેતા થકા, સંયમમાં ઉપસ્થિત પંડિતે પ્રાણીહિંસા આદિથી નિવૃત્ત થવું જોઈએ. છે ૮ છે
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્ર : ૧
