________________
समयार्थबोधिनी टोका प्र. श्रु अ. १ उ. ४ साधुजीवनयात्रानिर्वाहनिरूपणम् ४१९
अन्वयार्थ-. (सपरिग्गहा) सपरिग्रहाः परिग्रहेण सहिताः परिग्रहवन्तइत्यर्थः। (य) च-पुनः (सारंभा) सारम्भाः प्राणातिपाताधारंभसहिता अपि जीवाः मोक्ष प्राप्नुवन्ति इति । (इहं) इह-अस्मिन् लोके विषये । (एगेसि ) एकेषां केषांचिद्वादिनाम् आख्यातम् कथितं कथनं वर्तते किन्तु तन्न सम्यक् अतः (भिक्खू) भिक्षुः जिनाबाराधकः । (अपरिम्गहा) अपरिग्रहान् परिग्रहरहितान् (अणारंभा) अनारम्भान् आरंभरहितान् पुरुषान् । (ताणं) त्राणं शरणम् (परिव्वए) परिबजेत् आप्नुयात् ।
टीका-- 'सपरिग्गहा' सपरिग्रहा: परिग्रहेण धनधान्यपश्वादिना सह वर्तन्ते इति सपरिग्रहाः। कदाचित् परिग्रहाऽभावेऽपि शरीरोपकरणे मूर्छाबन्तः सपरिग्रहाः। अपरिग्रहान्' परिग्रह से रहित और 'अपारंभा-अनारम्भान्' आरम्भवर्जित पुरुष के 'ताणं-त्राणम्' शरणमें 'परिवए-परिव्रजेत्' जावे ॥३॥
_ अन्वयार्थ परिग्रह से युक्त और प्राणातिपात आदि आरंभ से युक्त जीव भी मोक्ष प्राप्त करते हैं, ऐसा इस संसार में किन्हीं वादियों का कथन है। किन्तु यह कथन समीचीन नहीं है, अतः जिनाज्ञा का आराधक भिक्षु परिग्रह और आरंभ से रहित पुरुषों की शरण ग्रहण करे ॥३॥
-टीकार्थ___ जो धन धान्य और पशु आदि परिग्रह रखते हैं वे सपरिग्रह कहलाते हैं कदाचित् परिग्रह के अभावमें भी शरीर और उपकरणोंमें जो ममत्व धारण करते हैं वे भी सपरिग्रह ही हैं। जो पट्रकाय के उपमदेन रूप आरंभ से युक्त्त हो, उन्हे सारंभ कहते हैं। जैसे हिंसादि करने वाले भी मोक्ष प्राप्त २हित भने 'अणार भो-अनारम्भान्' भा२ १७ ५३१ना 'ताण-त्राणम्' श२ मा 'परिव्वए-परिब्रजेत्' onय. ॥3॥
- सूत्राथ - પરિગ્રહથી યુક્ત અને પ્રાણાતિપાત આદિ આરંભથી યુક્ત જીવ પણ મેક્ષ પ્રાપ્ત કરી શકે છે આ પ્રકારની માન્યતા કેઈ કેઈ અન્ય મતવાદીઓ ધરાવે છે, પરંતુ આ માન્યતા સાચી નથી. તેથી જિનાજ્ઞા આરાધક ભિક્ષુએ પરિગ્રહ અને આરંભથી રહિત હિય એવા પુરુષનું જ શરણ સ્વીકારવું જોઈએ.
ધન, ધાન્ય, પશુ આદિને પરિગ્રહ રાખનારને સપરિગ્રહ કહે છે. કદાચ આ વસ્તુઓના પરિગ્રહને અભાવ હોય પરંતુ શરીર અને ઉપકરણમાં મમત્વભાવ હોય,
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્રઃ ૧
