________________
--
३८०
आचारांगसूत्रे सहितम् 'सोसे' सौषम् ओषकणयुक्तम् ‘सोदए' सोदकम् शीतोदकसहितम् 'जाय' ससंताणए यावत-सोत्तिङ्गपनकदकमृत्तिका मर्कटसन्तानकम्-उत्तिङ्गादिलूतातन्तुजालसहितम् उपाश्रयं यदि जानीयादिति पूर्वणान्वयः तहि तहप्पगारे उवस्सए' तथाप्रकारे-साण्डप्राणिप्रभृतिलूतातन्तुजाल युक्ततृणपुञ्जपलालपुञ्जसहिते उपाश्रये 'णो ठाणं वा सेज वा निसीहियं. या' नो स्थान वा कायोत्सर्गरूपम् शय्यां वा संस्तारकरूपाम् निषी धिकां वा स्वाध्यायभूमि 'चेएजा' चेतयेत-कुर्यात, एवंविधे बहुप्राणियुक्ते उपाश्रये निवासे हिंसासमवेन संपमात्मविराधना स्यात् ।। सू० २२ ॥
मूलम्-से भिक्खू वा मिक्खुणी वा से जं पुण एवं उवस्मयं जाणि. ज्जा तणपुंजेसु वा पलालपुंजेसु वा अप्पंडे अप्पपाणे अप्पबीए अल्पहरिए जाव अप्पसंताणए तहप्पगारे उवस्सए ठाणं वा सेज्ज वा निसी. हियं वा चेतेजा ॥सू० २३॥ घासों से भी भरा हुआ है एवं-'सोसे सोदए जाव-' ओस कणों से भी युक्त है एवं यावत्-उत्तिङ्ग-छोटे छोटे प्राणि चीटी पिपरी से तथा पनक-फनगा से एवं-शीतोदक मिश्रित मिट्टी से तथा 'ससंताणए' मकरे का जाल-परम्परासे भी भरा हुआ है ऐसा देख ले या जान ले तो 'तहप्पगारे उथस्सए-' इस प्रकार के तृण पुञ्ज और पलाल पुन वगैरह में अण्डे प्राणि बिजादि से युक्त उपाश्रय में साधु और साध्वी-'णो ठाणं वा स्थान ध्यान रूप कायोत्सर्ग के लिये स्थान नहीं ग्रहण करे तथा 'सेज्ज वा शय्या शयन करने के लिये संस्तारक संथरा भी नहीं पाथरे एवं-'निसीहियं वा चेएज्जा' स्वाध्याय करने लिये भूमि ग्रहण भी नहीं करे क्योंकि इस तरह के बहुत प्राणियों से युक्त उपाश्रय में निवास करने से हिंसाकी संभावना होने के कारण संयम आत्म विराधना होगी, इसलिये इस अनेक प्राणि युक्त उपाश्रय में साधु और साध्वी को निवास नहीं करना चाहिये ॥२२॥
पाथीसरे छे. 'सोदए' पाथी युत छ. 'जाब ससंताणए' सेव यायला પ્રાણિ કીડી મકડી તથા પનક તથા શતદકથી મળેલ માટીથી તથા મકોડાની જાળ ५२ ५२राथी ५२ मत छ. ये प्रमाणे वामां आवे गाभा पावेतो 'तहप्पगारे उत्रस्सए' २ शतना तृप ४ भने ५२११ धुर विगेरे तथा !, प्रालि मने भी विश्था યુક્ત ઉપાશ્રયમાં સાધુએ સ્થાન -ધ્યાનરૂપ કાર્યોત્સર્ગ માટે સ્થાન ગ્રહણ કરવું નહીં. તથા શમ્યા શયન કરવા માટે સંસ્તારક–સંથારો પણ પાથર નહીં. તથા નિષાધિકા-સ્વા ધ્યાય કરવા માટે ભૂમિ ગ્રહણ પણ કરવી નહી. કેમ કે આ પ્રમાણેના બહુ પ્રાણિયથી યુક્ત ઉપાશ્રયમાં નિવાસ કરવાથી હિંસાની સંભાવનાના કારણે સંયમ આત્મ વિરાધના થાય છે. તેથી આ રીતે અનેક પ્રાણિવાળા ઉપાશ્રયમાં સાધુ કે સાધ્વીએ નિવાસ ३२२॥ नही. ॥सू. २२॥
श्री मायारागसूत्र :४