________________
आचारांगसूत्रे द्भिः भूमिभागे अस्तरद्भिः आगच्छद्भिः भवनपत्यादि देवानाम् अवपतनोत्पतनसमये एको महान् दिव्यो देवोद्योत:-देवप्रकाशः देवसन्निपातः देवकह कहकः देवकलकलः उत्पि जलभूतश्चापि अभवत्-संजातः इति भावः 'तओणं समणे भगवं महावीरे' ततः खलु-देवप्रकाशानन्तरम् श्रमणो भगवान् महावीरः 'उपपन्नवरनाणदंसणधरे' उत्पन्नवरज्ञानदर्शन धरः-समुत्पन्नप्रधानकेवलज्ञानदर्शनधारको भूत्वा- 'अप्पाणं च लोगं च अभिसमिक्ख' महान् दिव्य विलक्षण देवोद्योत अर्थात् देवप्रकाश और देव सन्निपात याने देवों का निपतन और देव कहकहक अर्थात् देवों का कलकल शब्द उत्पिञ्जलभूत याने एकत्रित होकर उत्पन्न हुआ एतावता भगवान् श्री महावीर स्वामी के केवलज्ञान तथा केवलदर्शन की उत्पत्ति काल में भवनपति वानव्यन्तरज्योति षिक और वैमानिक देवोंने और देवियोंने आनन्द के मारे फूले नहीं समाते हुए सुमेरु पर्वत पर चढते उतरते समय एक महान् दिव्य प्रकाश के साथ विलक्षण कलकल मधुर अव्यक्त ध्वनि की अर्थात् भगवान् श्री महावीर स्वामी की जय जयकार सूचक अत्यन्त रमणीय शब्द किया।
अब भगवान् श्री महावीर स्वामी का देवादि के प्रति क्रम से धर्मोपदेश का निरूपण करते हैं-'तओणं' उसके बाद अर्थात् भगवान् श्री महावीर स्वामी को केवलज्ञान और केवलदर्शन के उत्पन्न होने के समय में भवनपत्यादि देवों और देवियों के दिव्य प्रकाश के साथ दिव्य कलकल शब्द होने के बाद 'समणे भगवं महावीरे' श्रमण भगवान् श्री महावीर स्वामीने 'उप्पन्न वरनाणदसणधरे उत्पन्न अत्यन्त श्रेष्ठ केवलज्ञान और केवलदर्शन को धारण करते qua 'उप्पिंजलगभूए यावि हुत्था' से मोटी ६०५ मने सिक्षY वोधात अर्थात् દેવપ્રકાશ અને દેવસન્નિપાત એટલે કે દેવેનું પતન તથા દેવ કહકહક અર્થાત દેને કલકલશબ્દ ઉપિંજલભૂત અર્થાત એકઠો થઈને ઉત્પન્ન થયે, એટલે કે વીતરાગ ભગવાન વર્ધમાન મહાવીર સ્વામીને કેવળજ્ઞાન તથા કેવળદર્શન ઉત્પન થયું ત્યારે ભવનપતિ વાનર્થંતર તિષિક અને વૈમાનિક દેવેએ અને દેવી એ આનંદને લઈને પ્રફુલતાને લઈ સુમેરૂ પર્વત પર ચઢવા ને ઉતરવાને સમયે એક મોટા દિવ્ય પ્રકાશની સાથે વિલક્ષણ કલકલ મધુર અવ્યક્ત ધ્વની કર્યો અર્થાતુ ભગવાન શ્રી મહાવીર સ્વામીના વિજય સૂચક જયજયકારને અત્યંત રમણીય નાદ કર્યો.
હવે ભગવાન શ્રી મહાવીર સ્વામીએ દેવાદિને કમથી કરેલ ધર્મોપદેશનું નિરૂપણ ४२वाम मा छ-' तओ णं समणे भगवं महावीरे उत्पन्नवरनाणदसणधरे' ते पछी અર્થાતુ ભગવાન શ્રી મહાવીર સ્વામીને કેવળજ્ઞાન અને કેવળદર્શન ઉત્પન્ન થયું તે વખતે ભવન પત્યાદિ દેવ અને દેવીના દિવ્યપ્રકાશની સાથે દિવ્ય કલકલને મધુર શબ્દ થયા पछी श्रम मवान श्री महावीर स्वामीन 'उप्पन्न वरनाणदंसणधरे अपाणं च लोगं
श्री सागसूत्र :४