________________
अध्य० २. उ.६
३३५ कायरूपं परिग्रहाग्रहिणं परिग्रहजनितकटुविपाकमनुभवन्तं, यद्वा-लोकं कषायलोकमधःपतनशीलम् " अहो वयइ कोहेणं, माणेणं अहमा गई । माया गईपडिग्घाओ, लोहाओ दुहओ भयं " ॥ ( उत्तरा० अ० ९ गा. ५४ ) इतिवचनात् । अथवा-लोकम् आपातसुखदं परिणामकटुकं यथा
"किंपाकफलसमाना विषया हि निषेव्यमाणरमणीयाः।
पश्चाद्भवन्ति कटुकास्त्रपुषिफलनिबन्धनैस्तुल्याः" इति ॥ १ ॥ सर्वथा परित्याग कर देवे । 'परिग्रह में आसक्त बना हुआ यह षड्जीवनिकायरूप लोक परिग्रह से उत्पन्न हुए कटुक-विपाक का ही हमेशा अनुभव करता रहता है' ऐसा समझकर लोकसंज्ञा-लोक की आहारादिकमूर्छारूप संज्ञा का परित्याग कर हेयोपादेयविवेक से युक्त अन्तःकरण वाला बन वह मुनि संयम के अनुष्ठान करने में पुरुषार्थ करे।
सूत्र में “ लोगं" इस पद का अर्थ एक तो षड्जीवनिकायरूप लोक होताहै, दूसरा अर्थ-कषायलोक, तथा आपाततः सुन्दर-थोडे समय के लिये अच्छा लगने वाला परन्तु परिणाम में दुःखप्रद विषयभोगादिक भी होता है। क्रोधादिकषाय जीवों को कभी भी किसी भी अवस्था में सुखदायी नहीं हैं। इनके सेवन से जीवों का सदा अधःपतन ही होता है। कहा भी है-“अहो वयइ कोहेणं, माणेणं अहमा गई" इत्यादि । अर्थात् क्रोध से आत्मा का अधःपतन होता है और मान से अधमगति होती है । माया से शुभगति का प्रतिघात होता है और लोभ ગ્રહમાં આસક્તબનીને તે જીવનિકાયરૂપ લેક પરિગ્રહથી ઉત્પન્ન થયેલ કટુકવિકનો જ હમેશાં અનુભવ કરતા રહે છે. એવું સમજીને લેકસંજ્ઞા–લેકની આહારાદિક મૂર્છારૂપ સંજ્ઞાને પરિત્યાગ કરીને હેયે પાદેયવિવેકથી યુકત અંતઃકરણવાળા બની તે મુનિ સંયમનું અનુષ્ઠાન કરવામાં પુરૂષાર્થ કરે.
सूत्रमा “ लोगं” २॥ पहन। म ४ ते ५३०पनिय३५ दो થાય છે, બીજો અર્થ કષાયલેક, તથા આપાતતઃ સુંદર-થોડા વખત માટે સારું લાગનાર પરંતુ પરિણામમાં દુઃખરૂપ વિષયભોગાદિક પણ થાય છે. ક્રોધાદિ કષાય જીવોને કઈ વખત પણ કઈ પણ અવસ્થામાં સુખદાયી થતા નથી. તેના સેવનથી
पोर्नु सहा ५५:५तन ४ थाय छे. ४मु छ “अहो वयइ कोहेणं, माणेणं अहमा गई" ઈત્યાદિ. અર્થાત કોધથી આત્માનું અધઃપતન થાય છે અને માનથી અધમગતિ થાય છે. માયાથી શુભગતિને પ્રતિઘાત થાય છે. અને લેભથી ઈહલેક અને
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૨
