________________
આત્મસ્મૃતિની પગથારે
આત્મચેતનાનું બુંદ સમાઈ જશે. અને આ અભેદ મિલન થયા પછી
બેઉને અલગ શી રીતે કરી શકાશે ?
આત્મસ્મરણ.
‘અમલ અખંડ અલિપ્ત સ્વભાવ જ સાંભરે હો લાલ.'
આત્મસ્વભાવ અમલ
આત્મસ્મરણ કઈ રીતે થશે ? મારો સ્વભાવ છે, અખંડ છે, અલિપ્ત છે; આ રીતે સ્મરણ થશે, સંવેદન થશે; જે અનુભૂતિની દિશામાં આગળ ચાલશે.
-
અમલ.
આત્મા છે અમલ. રાગ, દ્વેષના મલથી રહિત. આત્માનું મૂળભૂત સ્વરૂપ તો આવું છે જ. પણ એને યાદ કરનાર, આત્મસ્મૃતિની કેડીએ આગળ વધતો સાધક પણ અમલ બની શકે.
કઈ રીતે ?
ધારો કે સાધક ભોજન માટે બેઠો. સારો ખાદ્ય પદાર્થ છે. એ ખાતાં રાગદશા મનમાં ઉદિત થઈ. અહીં સાધકના ચિત્તતંત્રની ખૂબી એ હોવી જોઈએ કે રાગ ઉત્પન્ન થતાં જ ખ્યાલ આવી જાય કે રાગ ઉત્પન્ન થયો છે. અને તરત જ એનો છેદ કેમ ઉડાડી શકાય એની શોધ ચાલે છે.
અનાદિની સંજ્ઞાએ એક વિચાર આપ્યો : આ પદાર્થ બહુ જ સારો છે. અને રાગદશાનું વહેણ ચાલુ થયું.
સાધકની જાગૃતિ પ્રતિવિચાર નહિ ફેંકે ? શો આનો અર્થ ? થોડીવાર માટે સારો લાગતો આ પદાર્થ... આખરે શેમાં ફેરવાશે ? કેવા કચરામાં એ રૂપાંતિરત થનાર છે ?
રાગના તંતુને ઉચ્છેદવા આ જાગૃતિ રામબાણ ઔષધ છે.
સાધનાપથ
૭૧
