________________
આત્મસ્મૃતિની પગથારે ઊંડે ઊંડે નાખ્યો અને સળગતો અંગારો ચીપિયામાં પકડાયેલ હતો. ગુરુએ હસતાં હસતાં કહ્યું? ઉપર ઉપરથી જોતાં કાંઈ ન મળે. ઊંડાણમાં જવું પડે.
મોહ તિરોહિત થતાં સાધકે અનુપ્રેક્ષાના ચીપિયા વડે, જેના પર રાખ વળી ગઈ છે, તે આત્મસ્મૃતિના ધધકતા અંગારાને બહાર કાઢવો જોઈએ.
અનુપ્રેક્ષા તીવ્ર બને. શરીર, નામ વગેરે તો હું નથી. તો હું કોણ છું? એક ઘમ્મરવલોણું ચાલે. અને આત્મતત્ત્વનું સ્મરણ આ રહ્યું !
આત્મસ્મરણ. પૂજ્યપાદ આનંદઘનજી મહારાજનું એક પદ યાદ આવે : અવધૂ ! અનુભવ કલિકા જાગી, મતિ મેરી આતમ સમરન લાગી.. અનુભવ રસ મેં રોગ ન સોગા, લોકવાદ સબ મેટા; કેવળ અચળ અનાદિ, શિવશંકર ભેટા.. વર્ષાબુન્દ સમુદ્ર સમાની, ખબર ન પાવે કોઈ આનંદઘન છે જ્યોતિ સમાવે, અલખ કહાવે સોઈ.. અનુભવની કળી ખીલી. મારું મન હવે આત્મસ્મૃતિના પથ પર છે. કેવો છે આ આત્માનુભવ?
ત્યાં રોગ નથી, શોક નથી, લોકો શું કહેશે તેની કોઈ ચિંતા નથી. ફક્ત અચળ, અનાદિ, પરમતત્વ સાથે મિલનની વાત ત્યાં છે.
વરસાદનું ફોરું. હવામાં તરતું. સમંદરમાં પડ્યું. હવે એને અલગ કઈ રીતે તારવી શકાશે ? એ જ રીતે પરમ ચેતનાના સમંદરમાં
૭૦
સાધનાપથ
