________________
સાધનાનાં ચાર ચરણો સમાધિશતક' જેવા ગ્રંથોનો સ્વાધ્યાય સ્વરૂપની વૈભવી દુનિયા પ્રત્યે આપણા મનના કેમેરાને ઝુકાવશે. આવી આનંદમયી દુનિયા શું હોઈ શકે છે? સાનન્દ આશ્ચર્ય સાધક અનુભવશે.
આ વિચાર થોડી ક્ષણો - પા કલાક, અર્ધા કલાક - સુધી મનમાં ઘૂમરાયા કરે તે છે ભાવ. વિચારોની દુનિયા અલપઝલપ હોય છે : વિચાર આવ્યો ને ગયો. ભાવોની દુનિયામાં સ્થિરતા હોય છે. એક ઘમ્મરવલોણું ચાલે : પોતાના આ ઐશ્વર્યમય સ્વરૂપને પોતે શી રીતે પામી શકે ? જેની વિભાવના કરતાં આટલો આનંદ આવે છે, એની અનુભૂતિનો આનન્દ કેવો તો દિવ્ય હશે ? મનમાં આ જ ભાવો ઘૂંટાયા કરે. અનુભૂતિવાન સદ્ગુરુઓને મળવાનું પણ થાય. એમનાં વચનો પર ઊંડી અનુપ્રેક્ષા/ભાવના થાય.
ભાવ અનુભૂતિમાં પલટાશે. તમને તમારા ઐશ્વર્યનો આંશિક અનુભવ થશે. તમે જ આનન્દઘન છો આ વાત સાંભળેલી, વિચારેલી; તેના પર ઊંડું ભાવન પણ થયેલું હતું. આજે તમે આનન્દઘન છો એ ઘટના તમે અનુભવો છો.
વિચાર, ભાવ, અનુભૂતિ આ છે સાધકનો માર્ગ. હવે દુર્વિચાર કે દુર્ભાવ તરફ દોરી જતાં નિમિત્ત પર સાધક નજર પણ નાખશે ખરો કે?
આવા સાધક માટે શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર કહે છે : “નયે વિટ્ટ, મિત્ર પાસે ન ય વેસુ માં રે...” વહોરવા ગયેલ મુનિરાજ. કોઈક ગૃહસ્થના ઘરે ગયા. વહોરી રહ્યા છે કોઈ સંત. તો આ મુનિરાજ ડેલીની અંદર ઊભા રહેશે. પણ કઈ રીતે? ત્રણ વાતો લખી છે; જે મુનિરાજની અંતરંગ સાધનાને સૂચવે છે.
યતનાપૂર્વક તેઓ ઊભા છે. કાયાને એવી સાધેલી છે કે એક જ સ્થિતિમાં એ ઊભી રહે. સહેજ પણ આઘી-પાછી એ ન થાય.
સાધનાપથ
૪૧
