________________
સાધનાનાં ચાર ચરણો
કો'કે કંઈક કહ્યું. બને કે તમને એ અણગમતું લાગે તેવું કથન હતું. કાનને ન ગમે તેવું, મનને ન ગમે તેવું. પણ આત્માને ગમે તેવું !
દવા માટે આવું બની શકે ને ! પ્રવાહી કડવી દવા કે સુદર્શનનો ઉકાળો જીભને પ્રિય ન લાગે; પણ શરીરને સ્વસ્થતા પ્રેરે તેવાં હોય.
તો, સામી વ્યક્તિનું કથન સીધી રીતે ગમે તેવું ન હતું. કદાચ એને મીઠાશથી બોલવાનું ફાવતું ન હતું. પણ એના કથનમાં જે સત્યાંશો હોય તેને આપણે સ્વીકારી લઈએ તો... ? તો આપણને લાભ જ લાભ છે ને!
હિંદુ પરંપરામાં ગુરુ દત્તાત્રેયની હૃદયંગમ કથા આવે છે. તેમણે એમના જીવનમાં મળેલ એક એક નિમિત્તને ગુરુ તરીકે સ્વીકારેલ.
એકવાર એમણે એક સમડીને જોઈ. જે માંસનો ટુકડો પોતાની ચાંચમાં લઈને આવેલ. એની ચાંચમાં માંસનો ટુકડો જોતાં જ બીજી માંસ-લોલુપ સમડીઓ એના પર તૂટી પડી. પેલી સમડી સમજી ગઈ કે જો હું માંસનો ટુકડો ફેંકી નહિ દઉં તો હું જ મરી જઈશ.
એણે માંસનો ટુકડો જમીન પર ફેંક્યો. બીજી સમડીએ એ ટુકડો પકડ્યો. તો એના પર બીજી સમડીઓ તૂટી પડી. આ પરંપરા આગળ ચાલી. આ સમડીને જેણે માંસનો ટુકડો ફેંકી દીધેલો - ગુરુ દત્તાત્રેયે ગુરુપદે સ્થાપી.
—
બોલો, જેટલા નિમિત્ત વધુ તેટલા ગુરુજનો વધુ ! જલસો જ છે ને! નિમિત્તોથી ગભરાવા જેવું ખરું ?
આગામી કાળમાં ઉપજનારા પર્યાયોના પરપોટાઓને જો સાધકની દિવ્યદૃષ્ટિ જોઈ શકે તો એ પણ વૈરાગ્યનું પોષક બની શકે.
સાધનાપથ
૩૯
