________________
સાધનાનાં ચાર ચરણો
પ્રભુ દરેક આત્માને તેના મૂળ સ્વરૂપમાં શુદ્ધ, ગુણોથી પરિપૂર્ણ જોઈ રહ્યા છે.
પરપરિણતિ અદ્વેષપણે ઉવેખતા હો લાલ.' કામ-ક્રોધ વગેરે તત્ત્વો, જ્ઞાનાવરણીય આદિ કર્મ એ બધું છે પર-પરિણતિ. પ્રભુ પર-પરિણતિની ઉપેક્ષા કરે છે, આદર નથી કરતા; પરન્તુ એ ઉપેક્ષા અદ્વેષપૂર્વકની છે. દ્વેષપૂર્વક કામ-ક્રોધાદિની ઉપેક્ષા, ત્યાગ એ ઉપેક્ષા કે ત્યાગ નથી જ. પ્રભુ તો વીતદ્વેષ છે. દ્વેષ કઈ રીતે થશે ?
ભોગ્યપણે નિજ શક્તિ અનંત ગવેષતા હો લાલ.' પ્રભુ સ્વગુણોનો ભોગ કરે છે.
અનન્ત ગુણમય, પરમ ચૈતન્યરૂપ, પરમાનન્દ સ્વરૂપ, સહજ સુખરૂપ નિજ શક્તિનો પ્રભુ ભોગ કરી રહ્યા છે.
આ થઈ શબ્દ-વાચના.
હવે અશબ્દ-વાચના.
અશબ્દ-વાચનામાં કડીનાં ચાર ચરણોમાં ચાર સાધનાઓ અપાઈ છે.
પહેલા ચરણની સાધના બાહ્યજગતની જોડે સંબદ્ધ છે. સાધકનો બહા૨ના જગત જોડે સંબંધ કેવો હશે ? જ્ઞાતાભાવ પ્રેરિત સંબંધ હશે ત્યાં. પોતાની નજીક રહેલ પદાર્થોને સાધક બે ભાગોમાં વહેંચશે : જરૂરી, બિનજરૂરી.
બિનજરૂરી પદાર્થોની કોઈ વિચારણા એના મનમાં પ્રવેશશે નહિ. પોતાની સાધના માટે જરૂરી પદાર્થોને એ જાણશે; પણ મૂર્છા વગર.
સાધનાપથ
૨૪
