________________
विष्णुधर्मोत्तर पुराण आदि में उल्लिखित मुद्राओं की सूची 171
ऊर्ध्वमण्डलजौ चैव, पार्श्वमंडलाजावपि। पाश्वार्धमण्डलौ चैव, उरोमण्डलकौ तथा।।11।।
इष्टस्वस्तिककावन्यौ, तथा वै पद्मकोशिकौ । अल्लिपल्लवसंज्ञौ च, तथा चोल्वनसंज्ञितौ ।।12। ललितौ वलितौ चैव, ज्ञेया नृत्यकराः सदा।
विष्णुधर्मोत्तरपुराण, खण्ड 3, अध्याय 25, श्लो. 1-13, पृ. 320
2. चतुःषष्टिरिहेदानी, हस्तानामभिधीयते। लक्षणं विनि ( योगश्च), योगायोगविभागतः ॥1॥
पताकस्त्रिपताकञ्श्च, तृतीयः कर्तरीमुखः । अर्धचन्द्रस्तथारालः, शुकतुण्डस्तथापरः।।2।।
मुष्टिश्च शिखरश्चैव, कपित्थः खटकामुखः। सुच्चास्य (स्य:) प (द्म) कोशाहि, (शि) रसौ मृगशीर्षक: ॥3॥ काङ्गलपद्मकोलश्च, चतुरो भ्रमरस्तथा ।
हंसास्यो हंसपक्षश्च, सन्दंशमुकुला (वदि?)।।4।। ऊर्णनाभस्ताम्रचूढ (ड), इत्येषा चतुरन्विता । हस्तानां विंशतिस्तेषां, लक्षणं कर्म चोच्यते ॥15॥
समरांगणसूत्रधार, 83/1-5
3. त्रयोदशाथ कथ्यन्ते, संयुता नामलक्षणैः । अञ्जलिश्च कपोतश्च, कर्कटः स्वस्तिकस्तथा ।।192।। खटको (का) वर्धमानश्चा, प्यस (प्यूत्स) ङ्गनिषधावपि । डोलः पुष्पपुटस्तद्वन्मकरो गजदन्तकः॥193॥
( वरित्थादश कथ्यन्ते संयता नामलक्षणैः ।
अञ्जुलिश्च कपोतस्य, कर्कट : स्वस्तिकस्तथा ? )।।194।। त्रयोदशैते कथिता, हस्ताः संयुक्तसंज्ञिताः।
पताकाभ्यां तु हस्ताभ्यां, संश्लेषात् सोऽञ्जलिः स्मृतः ।।1951 समरांगणसूत्राधार, 83/192-195
4. लक्षणं वृ (नृ)त्तहस्तानामिदानीमभिधीयते।
चतुरश्र तथोवृतौ स्वस्तिकौ विप्रकीर्णौ (र्णकौ)।।221 ।। (पद्मकोशाभिधानौ) चाप्यरालखटकामुखौ।
अ (आ) विद्धवक्त्रकौ, ( सूचीमुद्गरेविव ? ) संज्ञकौ।। 2221 अर्धरेचितसंज्ञौ तु, तथैवोत्तानवञ्चितौ ।