________________
आगम
"भगवती- अंगसूत्र-५ (मूलं+वृत्ति:) भाग-२ शतक [१२], वर्ग , अंतर्-शतक [H], उद्देशक [१-१०], मूलं [४३७-४६८] + गाथा
(०५)
प्रत
सूत्रांक
[४३७४६८]
श्रीभग गर्भव्युत्क्रमणकाले जीवशरीरस्य पञ्चवर्णादित्वात् गर्भव्युत्क्रमकाले जीवपरिणामस्य पश्चवर्णादित्वं ज्ञेयमिति ॥ गर्भजजीववर्णादि- १२ श० लघुवृत्तौ । विचित्रपरिणाम उक्तः, अथ जीवस्यैव चित्रपरिणामत्वं यत् स्यात्तदाह-'कम्मओ गं'ति (सू. ४५१) कर्मणः सकाशात् , नो ||
अकर्मतः-न कर्माणि विना, जीवो विभक्तिभावं-विभागरूपं भावं नारकतिर्यङ्मनुष्यामरभवेषु नानारूपं परिणाममित्यर्थः परिणमति-गच्छति, तथा 'कम्मओ णं जए'नि गच्छति तांस्तान्बारकामरादिभावानिति जगत्-जीवसमूहा, जीवद्रव्यस्य वा विशेषो जङ्गमाभिधानः 'जगन्ति जङ्गमान्याहु रिति वचनात् ।। द्वादशशते पञ्चमः॥
मिच्छ ते एवमासु'त्ति (सू. ४५२) इह तद्वचनाप्रमाणकत्वात मिथ्यात्वं मिथ्याष्टिप्रवचनसंस्कारोपनीतत्वाच, ग्रहणं हि राहुचन्द्रयोविमानापेक्षं, न च विमानयोग्रासकासनीयभावसम्भवोऽस्ति, आश्रयमानत्वात् नरभवनानामिव, अथेदं गृहमनेन ग्रस्त-| | मिति दृष्टस्तव्यवहारः, सत्यं, स खल्वाच्छाद्याच्छादकभावे सति, नान्यथा,आच्छाद्याच्छादनभावे च ग्रासविवक्षायामिहापि न विरोधः। अथ यदत्र सम्यक् तदर्शनायाह-'अहं पुणे ति खंजन-दीपमल्लिकामलः तद्वर्णाभं, 'लाउय'ति तुम्बकं, तचेहापक्कावस्थं ग्राह्यमिति 'भासरासि'त्ति भस्मराशिसम, आगच्छमाणे ब'त्ति गत्वा प्रतिचारेण ततः प्रतिनिवर्तमानः, कृष्णवर्णादिना विमानेनेति शेषः, 'गच्छमाणे व'त्ति स्वभावचारेण चरन् , एतेन पदद्वयेन स्वाभाविकी गतिरुक्ता, विउब्बमाणे'त्ति विकुर्वणां कुर्वन् परियारे'त्ति परिचारयन्-कामक्रीडां कुर्वन् , एतेन पदद्वयेन अतित्वरया वर्तमानो विसंस्थुलचेष्टया स्वविमानमसमञ्जसं चालयति, एतच द्वयमस्वाभाविकविमानगतिग्रहणायोक्तमिति, 'चंदलेसं पुरच्छिमेणं'ति स्वविमानेन चन्द्रविमानावरणे चन्द्रदीप्तेरावृतत्वाचन्द्रलेश्यां
1१८४॥ पुरस्तादावृत्य 'पञ्चच्छिमेणं वीईवयति'त्ति चन्द्रापेक्षया अपरेण यातीत्यर्थः, 'पुरच्छिमेणं चंदे उवदंसेइ'त्ति 'पचत्थिमेणं
गाथा
दीप अनुक्रम [५२९५६२]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-०५], अंगसूत्र-[०५] “भगवती" मूलं एवं दानशेखरसूरि-रचिता वृत्तिः
~74~
