________________
आगम
"भगवती- अंगसूत्र-५ (मूलं+वृत्ति:) भाग-२ शतक [१२], वर्ग , अंतर्-शतक H. उद्देशक [१-१०], मूलं [४३७-४६८] + गाथा
(०५)
प्रत
श्रीभग० लघुवृत्ती
सूत्रांक
[४३७४६८]
गाथा
| रकाणामष्टस्पर्शत्वं, 'कम्मगं पडुच्च'ति कार्मणं हि सक्ष्मपरिणामपुद्गलरूपमतश्चतुःस्पर्श, ते च शीतोष्णस्निग्धरूक्षाः, 'धम्मथिकाए' इह यावत्करणादेवं दृश्य-'अधम्मत्यिकाए आगासस्थिकाए पुग्गलत्थिकाए अद्धासमए आवलियामुहमा उद्देश: इत्यादि, 'दब्बलेसं पडुच्च'त्ति इह द्रव्यलेश्या सवर्णा, 'भावलेसंति भावलेश्या आन्तरः परिणामः, इह च कृष्णलेश्यादीनि | परिग्रहसंज्ञावसानानि अवर्णादीनि जीवपरिणामत्वात् , औदारिकादिचतुर्वपूंषि च वर्णादिविशेषणानि अष्टस्पर्शाणि च, बादरपरिणामपुद्गलरूपत्वात् , सर्वत्र चतुःस्पर्शत्वे सूक्ष्मपरिणामः कारणं, अष्टस्पर्शत्वे वादरपरिणामः कारणं वाच्यमिति, 'सव्वदव्य'त्ति सर्वद्रव्याणि-धर्मास्तिकायादीनि 'अत्थेगइया सब्बदब्बा पंचवण्णा' इत्यादि चादरपुद्गलद्रव्याणि प्रतीत्योक्तं, सर्वद्रव्यमध्ये कानिचित् पञ्चवर्णादीनीति भावार्थः, 'चउफासा' इत्येतच्च पुद्गलद्रव्याण्येव सूक्ष्माणि प्रतीत्योक्तं, 'एगगंधे'त्यादि च परमाण्वादि द्रव्याण्याश्रित्योक्तं, यदाह परमाणुद्रव्यमाश्रित्य-"कारणमेव तदन्त्यं सूक्ष्मो नित्यश्च भवति परमाणुः। एकरसवर्णगन्धो द्विस्पर्शः कार्यलिङ्गवे॥१॥"ति, स्पर्शद्वयं च सक्ष्मसम्बन्धिनां चतुर्णा स्पर्शानामन्यतरदविरुद्धं स्यात् , तथाहि-निग्धोष्णलक्षणं वा स्निग्धशीत| लक्षणं वा रुक्षोष्णलक्षणं रूक्षशीतलक्षणं चेति, 'अवणे'त्यादि च धर्मास्तिकायादिद्रव्याण्याश्रित्योक्तं ॥ द्रव्याश्रितत्वात् प्रदेशपर्यवाणां द्रव्यसूत्रानन्तरं तत्सूत्र, तत्र प्रदेशा-द्रव्यस्य निर्विभागा अंशाः, पर्यायास्तु धर्माः, ते चैवंकरणादेवं वाच्या.-'सबपएसा णं भंते ! कइवष्णा पुच्छा ?, गोयमा! अत्गइया सब्वपदेसा पंचवण्णा जाव अडफासा इत्यादि, एवं पर्यवसूत्रमपि, इह च मूर्तद्रव्याणां प्रदेशाः पर्यवाश्च मूर्तद्रव्यवत् पञ्चवर्णादयः अमूर्त्तद्रव्याणां वा अमृर्त्तद्रव्यवदवर्णादय इति, अतीताद्धादित्रयं वा मूर्तत्वादवर्णादिकं ॥ 'परिणामं परिणमइत्ति (सू. ४५०) स्वरूपं गच्छति, कतिवर्णादिना रूपेण परिणमतीत्यर्थः, 'पंचवणं ति
दीप अनुक्रम [५२९५६२]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-०५], अंगसूत्र-०५] "भगवती मूलं एवं दानशेखरसूरि-रचिता वृत्ति:
~734