________________
आगम
(०५)
प्रत
सूत्रांक
[४०८
४३६]
गाथा
दीप
अनुक्रम
[ ४९४
५२८]
“भगवती”- अंगसूत्र-५ (मूलं + वृत्तिः) भाग-२
शतक [११], वर्ग [-] अंतर् शतक [-] उद्देशक [१-१२], मूलं [ ४०८ ४३६] + गाथा
श्रीभग० विकत्वे द्वितीयमुत्पलत्वे ततः परं मनुष्यादिभवं गच्छेदिति, 'कालादेसेणं जहण्णेणं दो अंतोमुहत्त'ति पृथ्वीवेनान्तर्मुहूर्त्त लघुवृत्तौ + पुनरुत्पलत्वेनान्तर्मुहूर्त्तमिति कालादेशेन जघन्यतो द्वे अन्तर्मुहूर्त्ते, एवं द्वीन्द्रियादिषु ज्ञेयं, 'उक्कोसेणं अट्ठभव'त्ति चत्वारि पञ्चेन्द्रियतिरथः चत्वारि चोत्पलस्येत्यष्टौ भवग्रहणान्युत्कर्षत इति, 'उक्कोसेणं पुव्वकोडीपुहुतं त्ति चतुर्षु पञ्चेन्द्रियतिर्यग्भवग्रहणेषु चतस्रः पूर्वकोट्यः उत्कृष्टकालस्य विवक्षितत्वेन, उत्पलकायोद्वृत्त जीवयोग्योत्कृष्टपञ्चेन्द्रियतिर्यस्थितेर्ग्रहणात् उत्पलजीवितं त्वेतास्वधिकमित्युत्कृष्टतः पूर्वकोटीपृथक्त्वं स्यादिति, एवं जहा आहारुद्देसए' 'वणस्सइकाइयाण' मित्यादि, अनेन च यदतिदिष्टं | तदिदं 'खेतओ असंखेअपदेसोगाढाई कालओ अण्णतरकालडिइयाई भावओ वण्णमंताई' इत्यादि, 'सव्वष्पणयाइए'त्ति नवरं 'नियमा छदिसं' ति पृथ्वीकायिकादयः सूक्ष्मतया निष्कुटगतत्वेन स्वात्तिसृषु स्याच्चतसृषु दिक्षु इत्यादिना प्रकारेणाहारमाहारयन्ति, उत्पलजीवास्तु बादरत्वेन तथाविधनिष्कुटेष्वभावात् षट्सु दिक्षु आहारयन्तीति । 'वतीए'ति प्रज्ञापनापष्ठपदं 'उच्चरणा' उद्वर्त्तनाधिकारे, तत्रेदमेवं सूत्रं 'ण णरए उबवअंति, मणुएसु उव०, नो देवेसु उ०, 'उप्पलकेसरत्ताए' त्ति इह केसराणि कणिकापरितोऽवयवाः, 'उप्पलकण्णियत्ताए ति कर्णिका - बीजकोशः, 'उप्पलधिभगत्ताए'त्ति विभागावयवतः पत्राणि प्रभवन्ति एकादशशते प्रथमः ॥
सालूकोदेशकादयस्तप्तोदेशकाः प्राय उत्पलोदेशकसमाः विशेषः पुनर्यो यत्र स तत्र सूत्रसिद्ध एव नवरं पलाशोदेशके यदुक्तं 'देवेसु न उबवजंति' (सू. ४१०) तस्थायमर्थः - उत्पलोद्देशके हि देवेभ्य उद्वृत्ता उत्पद्यन्ते इत्युक्तमिह तु ते पलासे नोत्पद्यन्ते इति वाच्यं, अप्रशस्तत्वात्, यतस्ते प्रशस्तेष्वेव उत्पलादिवनस्पत्यादिपूत्पद्यन्ते । तथा 'लेसासु'ति लेश्याद्वारे इदं वाच्यं, यदा
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित.. आगमसूत्र [०५], अंगसूत्र [०५] "भगवती" मूलं एवं दानशेखरसूरि-रचिता वृत्तिः
~45~
११ श०
१ उदेश: