________________
आगम
"भगवती- अंगसूत्र-५ (मूलं+वृत्ति:) भाग-२ शतक [१८], वर्ग , अंतर्-शतक H. उद्देशक [१-१०], मूलं [६१७-६४८] + गाथा
(०५)
प्रत
श्रीभग
सूत्रांक
लघुवृत्ती
[६१७६४८]
गाथा
| यस्त्वन्यथा सोऽचरमः, नारकादिस्तु यो मिथ्यात्वयुक्तं नारकत्वं पुनर्न लप्स्यते स चरमः,अन्यस्त्वचरमः, 'सम्माभिच्छ'त्ति 'एगि| दियविगलिंदियवज्जति एतेषां मिश्रं न स्यात् , नारकादिदण्डे नैते मिश्रालापका उच्चारयितव्याः, अस्य चोपलक्षणत्वेन सम्यग्दृष्टिदण्डके एकेन्द्रियवर्जमित्यपि द्रष्टव्य, एवमन्यत्रापि यत् यत्र न सम्भवति तत्तत्र स्वयं वर्जनीयं, यथा संक्षिपदे एकेन्द्रियादयः, असंज्ञिपदे ज्योतिष्कादयः,'सिय चरमे सिअ अचरमे ति सम्यग्मिध्यादृष्टिः स्याचरमो, यस्य त पुनर्न भविष्यति, इतरस्त्व- चरमः । संयतद्वारे 'संजओ'ति अयमर्थः-संयतो जीवः स्याचरमः स्यादचरमः, यस्य पुनः संयमो न भविष्यति स चरमः, अन्य| स्त्वचरमः, एवं मनुष्योऽपि, यत एतयोरेव संयतत्वं, असंजओ तहेव'त्ति असंयतोऽपि तथैव यथाऽऽहारकः, स्याचरमः स्याद| चरमः, एवं संयतासंयतोऽपि, केवलं जीवपश्चेन्द्रियतियङ्मनुष्यपदेष्वेव वाच्यः, नवरंजस्सचं अस्थित्ति, निषिद्धत्रयस्तु चरमः | सिद्धत्वात्तस्य । कषायद्वारे-सकसाइत्ति, अयमर्थः सकषायस्य भेदो जीवादिस्थानेषु स्याचरमः स्यादचरमः, तत्र यो जीवो मुक्तिगामी स सकपायत्वेन चरमः, अन्यस्त्वचरमः, नारकादिस्तु यः सकपायित्वं नारकादियुक्तं पुनर्न प्राप्स्यति स चरमः, अन्यस्त्व| चरमः, 'अकसाइ'त्ति अपायी-उपशान्तमोहादिः स जीवो मनुष्यः सिद्धश्च स्याचरमो, यतो जीवस्याकषायित्वं प्रतिपतितमप्यवश्यंभावि, सिद्धस्य न प्रतिपतत्येव, मनुष्यस्तु अकपायितोपेतं मनुष्यत्वं पुनर्यो न लप्स्यते स चरमः, यस्तु लप्स्यतेऽसावचरमः। ज्ञानद्वारे नाणी जहा सम्मद्दिट्ठीति यथा सम्यग्दृष्टिः तथा जीव: सिद्धश्चाचरमो, जीवो हि ज्ञानस्य सतः प्रतिपातेऽप्यवश्यं पुनर्भावनाचरमः, सिद्धस्त्वक्षीगज्ञानभाव एव स्यात् इति चरमः, शेपास्तु ज्ञानोपेतनारकत्वादीनां पुनर्लाभसम्भवे चरमाः, अन्यथाऽचरमाथ, 'सब्वत्यत्ति सर्वेषु जीवादिसिद्धान्तेषु पदेषु एकेन्द्रियवर्जेष्विति गम्य, ज्ञानभेदापेक्षयाऽऽह-आभिणियोहिएत्ति
दीप अनुक्रम [७२१७५७]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-०५], अंगसूत्र-[०५] “भगवती" मूलं एवं दानशेखरसूरि-रचिता वृत्तिः
~181