________________
आगम
(०५)
“भगवती'- अंगसूत्र-५ (मूलं+वृत्तिः ) भाग-१
शतक [१], वर्ग , अंतर्-शतक H, उद्देशक [२], मूलं [२१-२२] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[०५], अंगसूत्र-[०५] "भगवती" मूलं एवं दानशेखरसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत
सूत्रांक
[२१-२२]
सूत्रम्
गाथा
श्रीभग- हस्रस्थितिकेषु कैश्चित् पञ्चदशवर्षसहस्रस्थितिषु च उत्पत्तिः पुनयुगपदिति ३ भङ्गः, केचित् सागरोपमस्थितयः केचिद्दशवर्षसहस्रस्थि
१ शतके बती- तयः एवं विषमायुषो विषममेव चोत्पन्ना इति ४ भङ्गः, इह संग्रहगाथा-आहाराईसु समा कम्मे बन्ने तहेब लेसाए । वियणाए किरि- २ उद्देश:
| याए आउयउववत्तिचउभंगी।१।। 'असुरकुमाराणं'ति असुरकुमारप्रकरणमिदमाहारादिपदनवकोपेतं सचितं 'जहा नेरइय'त्ति, IN । तत्राहारसत्रे नारकसमानेऽपि विशेष उच्यते, असुराणामल्पशरीरत्वं भवधारणीयापेक्षया जघन्यतोऽगुलासंख्येयभागमानत्वं महा
शरीरत्वमुत्कर्षतः सप्तहस्तमानत्वं, उत्तरवैक्रियापेक्षयाऽल्पशरीरत्वं जघन्यमङ्गुलसंख्येयभाग, महाशरीरत्वं उत्कर्षतो योजनलक्षमानं, | तत्रैते महाशरीरा बहुतरपुद्गलान् आहारयन्ति, मनोभक्षणलक्षणाहारापेक्षया, देवानां बसौ स्यात् , एवं सौधर्मदेवानां सप्तहस्तमानतया महाशरीराणामनुत्तरसुराणां च हस्तमानतयाऽल्पशरीराणां क्रमेण वर्षसहस्रद्वयेनाहारः पक्षद्वयेनोच्छ्वासः त्रयस्त्रिंशद्वर्षसहस्राण्याहारः त्रयस्त्रिंशत्पक्षरुच्छ्वास कम्मवषणलेसाओ परि(वण्णे)(छिल्ले)यव्वाओ'त्ति पर्यस्तयितव्याः,कर्मादीनि नारकापेक्षया वि
पर्ययेण वाच्यानि इत्यर्थः, तत्र ये नारकाः पूर्वोत्पन्नास्तेऽल्पकर्मकशुद्धतरवर्णशुद्धतरलेल्या उक्ताः, असुरास्तु ये पूर्वोत्पन्नास्ते महा-I त कर्माणोऽशुद्धवर्णलेश्याश्चेति, कथम् !, ये हि पूर्वोत्पन्ना असुरास्ते कंदर्पाध्मातचित्तत्वात् प्रभूतमशुभं कर्म संचिन्वन्ति अतोऽभिधी
यन्ते ते महाकर्माणः, अथवा बद्धायुषो ये ते तिर्यगादिप्रायोग्यकर्मबन्धनात् महाकर्माणः, तथा अशुद्धवर्णलेश्यास्ते, तेषां पूर्वोत्पनानां हि क्षीणत्वाच्छुभकर्मणः, पश्चादुत्पन्नास्त्वबद्धायुषोऽल्पकर्माणो बहुतरकर्मणामवन्धनात् शुभकर्मणामक्षीणत्वाच शुभवर्णादयः स्युरिति, वेदनाविशेषश्चायम्-ये संशिभूतास्ते महावेदनाः इतरे त्वल्पवेदनाः, एवं नागकुमारादयोऽपि वाच्याः, 'पुढविकाइया-IITian ण'मिति 'आहारकम्मवण्णलेस्सा जहा णेरइयाणं ति चतुःसूत्राणि नारकसूत्राणीव पृथ्वीकायिकाभिलापेनाधीयन्ते, आहार
दीप अनुक्रम [२८-३०]
~36~