________________
आगम (०५)
"भगवती'- अंगसूत्र-५ (मूलं+वृत्तिः ) भाग-१ शतक [८], वर्ग H, अंतर्-शतक H, उद्देशक [६-८], मूलं [३३१-३४३] + गाथा: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[०५], अंगसूत्र-[०५] "भगवती" मूलं एवं दानशेखरसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत सूत्रांक
श्रीभगत
[३३१३४३]
गाथा:
समितिपरायणत्वेन सचेतनदेशपरिहारतोऽचेतनदेशैर्बजाम इत्यर्थः, 'एवं पदेसं पदेसेणं'ति इत्यपि, नवरं देशो भूमर्महत् खण्डं, प्रदेशस्तु लघुतरमिति । अथोक्तगुणायोगेन नामाकमिवैषां गमनमस्तीत्यभिप्रायतः स्थविराः यूयमेव पृथ्ब्यादिकायाक्रमणतोऽसंयतत्वादिगुणा इति प्रतिपादनायान्यथिकान् प्रत्याहुः-'अम्हे णं अज्जो'त्ति, 'गइप्पवाय'ति गतिः प्रोद्यते-प्ररूप्यते यत्र तद् । |गतिप्रवाद अथवा गतेः-गमनक्रियायाः प्रपातः-प्रपतनं सम्भवः प्रयोगादिष्वर्थेषु वर्त्तनं गतिप्रपातः तत्प्रतिपादकमध्ययनं गति-1 "प्रपातं तत् प्रज्ञापितवन्तो गतिविचारप्रस्तावादिति । अथ गतिप्रपातमेव गतिमेदतोऽभिधातुमेवाह-पओगगइ'चि (स. ३३८)।
प्रयोगस्य-सत्यमनःप्रभृतिकस्य पश्चदशविधा गतिः-प्रवृत्तिः प्रयोगगतिः,'ततगईचि ततस्य-ग्रामनगरादिकं गन्तुं प्रवृत्तत्वे तद
प्राप्तत्वेन तदन्तरालपथे वर्तमानतया प्रसारितक्रमतया विस्तारं गतस्य गतिस्ततगतिः, असिंश्च स्थाने इतः सूत्रादारभ्य प्रज्ञापनायां | राषोडशप्रयोगपदं ज्ञेयं, 'से तं विहायगई' एतत्सूत्रं यावद्वाच्यं, एतदेवाह-'इत्तोति इतः प्रारब्धं, तचैवम्-'बंधणछेयणगई। Pउववायगई विहायगई' तत्र पन्धनन्छेदनगतिः-बन्धनस्य कर्मणः छेदने-अभावे गतिः, जीवस शरीरात् जीवाच्छरीरस्य, मोक्षग-1 ||तिरित्यर्थः, उपपातगतिखिधा-क्षेत्र १ भव २ नोभव ३ भेदात, तत्र नारकगतिर्यग्नरदेवसिद्धानां यत् खक्षेत्रे उपपाताय-उत्पाR|दाय गमनं सा क्षेत्रोषपातगतिः, या च नारकादीनामेव स्वभवे उपपातरूपा गतिस्सा भवोपपातगतिः, यच सिद्धपुद्गलयोर्गमनमात्रं सा नोभवोपपातगतिः, विहायोगतिश्च स्पृशद्गत्यादिका अनेकविधेति ॥ अष्टमशते सप्तमोद्देशकविवरणम् ।।
(सु. ३३८) आचार्योऽर्थव्याख्याता १ उपाध्यायः सूत्रदाता २ स्थविरस्तु जाति १ श्रुत २पर्यायैः ३, तत्र जात्या पष्टिवर्षजातः । १ श्रुतस्थविरः समवायधरः २ पर्यायस्थविरो विंशतिवर्षपर्यायः ३ । 'गईणं ति गति-नरत्वादिकां प्रतीत्य, तत्रेहलोकस्य-नरत्व
दीप अनुक्रम [४०५४२१]
॥१३३।।
अत्र शतक-८ उद्देशक: ७ समाप्त:, अत्र शतक-८ उद्देशक: ८ आरभ्यते
~274