________________
आगम
(०५)
प्रत
सूत्रांक
[३३१
३४३]
गाथा:
दीप अनुक्रम [४०५
२१]
श्रीभग० लघुवृत्तौ
“भगवती”- अंगसूत्र- ५ ( मूलं + वृत्तिः) भाग-१
शतक [८], वर्ग [-] अंतर् शतक [-] उद्देशक [६-८ ], मूलं [३३१-३४३] + गाथा: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित.. आगमसूत्र [०५], अंगसूत्र-[०५] "भगवती" मूलं एवं दानशेखरसूरि-रचिता वृत्तिः
'हे अजो 'ति (व. ३३७) हे आर्या ! 'तिबिहं तिविहेणं' ति त्रिविधं करणादिकं योगमाश्रित्य त्रिविधेन मनःप्रभृतिकरणेन 'एगंत'त्ति एकान्तबाला मिथ्यात्विनो भवथ 'साइज्जह'त्ति अदत्तं खदध्वे, अनुमन्यध्ये इत्यर्थः, 'दिजमाणे अदिण्णे' ति दीयमानमदत्तं, दीयमानस्य वर्तमानकालवार दत्तस्य चातीतकालत्यात वर्त्तमानातीतयोश्चात्यन्तं मित्रत्वात् दीपमानं दतं न स्यात्, दत्तमेव दत्तं व्यपदिश्यते, एवं प्रतिगृह्यमाणादावपि तत्र दीयमानं दायकापेक्षया, प्रतिगृह्यमाणं ग्राहकापेक्षया, निसृज्यमाणं-क्षिप्यमाणं पात्रापेक्षया, 'अंतरे' ति अवसरे, अयममिप्रायो- यदि दीयमानं पात्रेऽपतितं सद् दत्तं स्यात् तदा तस्य दत्तस्य सतः पात्रपतनलक्षणं ग्रहणं कृतं स्यात् यदा तु तदीयमानं अदत्तं तदा पात्रपतनलक्षणमदत्त खेति प्राप्तमिति, निर्ग्रन्थोत्तरवाक्ये तु 'अम्हाणं अज्जो ! दिजमाणे दिण्णे' इत्यादि यदुक्तं तत्र क्रियाकाल निष्ठाकालयोरभेदाद्दीयमानत्वादेर्दत्तत्वादि (भावात् नादत्तास्वादना) अथ दीयमानमदत्तमित्यादेर्भवन्मतत्वात् यूयमेवासंयतत्वादिगुणा इत्यावेदनायान्ययूथिकान् प्रति स्थविरा: प्राहुः - 'तुम्भे णं अज्जो ! अप्पण्णा रीयं रीयमाणे ति रीतं गमनं रीयमाणा गच्छन्तो, गमनं कुर्वाणा इत्यर्थः, 'पुढविं पेवह'त्ति पृथ्वीं आक्रमथ 'अभिहणह'त्ति पद्भ्यामाभिमुख्येन हत्वा 'वत्तेह'त्ति पद्भ्यां वर्त्तयथ-लक्ष्णतां नयथ, 'लेसेह'ति श्लेषयथ-भूम्यां लिष्टां कुरुथ' संघारह' सङ्घातयथ- संहतां कुरुथ 'संघदेह'त्ति संघट्टयथ- स्पृशथ 'परियावेह'त्ति परितापयथ, समन्ताजतं सन्तापं कुरुथ, 'किलामेह 'त्ति मयथ मारणान्तिकसमुद्घातं गमयथ 'उबद्दवेह'त्ति उपद्रवयथ, मारयथेत्यर्थः, 'कार्य'ति कार्य-वपुः, उच्चारादिकायकार्यमित्यर्थः, 'जोयं' ति योगं ग्लानादिवैयावृत्यादि व्यापारं वा 'रियं' ऋतं सत्यं प्रतीत्य- आश्रित्येति युज्यते, अप्कायादिजीवरक्षामाश्रित्येत्यर्थः, 'देसं देतेगं'ति प्रभूतायाः पृथ्व्या ये विवक्षिता देशास्तैर्व जामो, नाविशेषेण, ईर्ष्या
अत्र शतक-८ उद्देशकः ७ आरभ्यते
~273~
शतके ७ उद्देशः