________________
आगम
(०५)
"भगवती- अंगसूत्र-५ (मूलं+वृत्ति:) भाग-१ शतक [७], वर्ग H, अंतर्-शतक , उद्देशक [१-१०], मूलं [२५९-३०८] + गाथा: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-०५], अंगसूत्र-०५] "भगवती" मूलं एवं दानशेखरसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत
सूत्रांक [२५९३०८]
गाथा:
श्रीभगःश्यके तधाभिधानात , इतरस्य तु सर्वोत्तरगुणः, साकारानाकारादिप्रत्याख्यानरूपत्वात् , इति ॥ 'पंचिंदियतिरिक्खजोणिय'त्ति| शतके लघुवृत्ती| (सू. २७२) मनुष्या नार्यच मूलदेशगुणप्रत्याख्यानिनः अप्रत्याख्यानिनश्च, नवरं पञ्चेन्द्रियतिर्यश्चो देशत एवं मूलगुणप्रत्याख्या- २ उद्देश:
निनः, सर्वविरतेस्तेषामभावात् , इह चोयं गाथया-"तिरियाणं चारित्तं निवारियं अहव तो पुणो तेसिं । सुब्बइ बहुयाणं चिय महव्वयारोवणं समए ॥१॥" परिहारोऽपि गाथयैव "ण महब्वयसम्भावेऽवि चरणपरिणामसंभवो तेसि । ण बहुगुणाणंपि जहा केवलसंभृहपरिणामो ॥२॥" अथ मूलगुणप्रत्याख्यानादिवतामल्पत्वादि चिन्तयति-'सब्वत्थोवा जीवा मूलगुण'त्ति देशतः सर्वतो वा ये मूलगुणवन्तस्ते स्तोकाः, देशसर्वाभ्यामुत्तरगुणवतामसङ्ख्येयगुणत्वात् , इह च सर्व विरतेषु ये उत्तरगुणवन्तस्तेऽवश्य
मूलगुणवन्तः,देशमूलगुणवन्तस्तु स्यादुत्तरगुणवन्तः स्यात्तद्विकलाः, य एव च तद्विकलास्त एवेह मूलगुणवन्तो ग्राह्याः, ते चेतरेभ्यः मस्तोका एव, बहुतस्यतीनां दशविधप्रत्याख्यानयुक्तत्वात् , तेऽपि च मूलगुणेभ्यः सख्यातगुणा एव नासङ्ख्यातगुणाः, सर्व-|
यतीनामपि सङ्ख्यातत्वात् , देशविरतेषु पुनर्मूलगुणवद्भयो भिन्ना अपि उत्तरगुणिनो लभ्यन्ते, ते च मधुमांसादिविचित्रामि| ग्रहवशादहुतराः स्युरिति च कृत्वा देशपिरतोत्तरगुणवतोऽधिकृत्योत्तरगुणवतां मूलगुणवद्भयोऽसङ्ख्यातगुणत्वं स्याद् अत आह'उत्तरगुणपचक्खाणा असंखिजगुण'त्ति, 'अपञ्चकवाणी अणंतगुण'त्ति मनुष्यपश्चेन्द्रियतिर्यश्च एव प्रत्याख्यानिनो अन्ये त्वपत्याख्यानिन एव, वनस्पतिप्रभृतिकत्वात्तेषामनन्तगुणत्वमिति, मनुष्यसूत्रे 'अपवाखाणी असंखिजगुण'त्ति यदक्तं तत् सम्मूछिमग्रहणेनाबसेय, इतरेषां सङ्ख्यातत्वात् , 'एवं अप्पाबहुगाणि तिषिणवि जहा पढमिल्लए दंडए'त्ति तत्रैकं । जीवानामिदमेव, द्वितीयं पश्चेन्द्रियतिरश्चां, तृतीयं तु मनुष्याणां, एतानि च यथा निर्विशेषेण मूलगुणादिप्रतिबद्धे दण्डके उक्तानि
FRIDE RIDORIOGRAHASAMACHARIDABADCHIDARADHIFICINE
दीप अनुक्रम [३२७
३८०]
॥१०४॥
~216~