________________
आगम
(०५)
"भगवती”- अंगसूत्र-५ (मूलं+वृत्ति:) भाग-१ शतक [६], वर्ग H, अंतर्-शतक , उद्देशक [८], मूलं [२४९-२५०] + गाथा मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-०५], अंगसूत्र-०५] "भगवती" मूलं एवं दानशेखरसूरि-रचिता वृत्ति:
६ शतके ८ उद्देश:
प्रत सूत्रांक [२४९२५०]
गाथा:
श्रीभगत्वात् सत्रगतेः, अतोऽसतोऽपीह पृथ्वीकायस्य न निषेध उक्तः, अपकायवायुवनस्पतीनां स्विह घनोदध्यादिभावेन निषेधाभावः सुगम लघुवृत्तौ
एव, 'नो नाओं'त्ति नागकुमारस्य तृतीयायाः पृथिव्या अधो गमनं नास्तीत्यनुमीयते, 'नो असुरो नो नागो'त्ति इहाप्यत एव चतुर्थ्यादीनामधोऽसुरनागकुमारयोर्गमनं नास्तीत्यनुमीयते, सौधर्मेशानयोस्त्वधोऽसुरो ब्रजेचमरवत् ,न नागकुमारोऽशक्तत्वाद्। अत एवाह-'देवो पकरेइ'इत्यादि, इह बादरपृथ्वीतेजसोनिषेधः सुगम एव, अखस्थानात् , तथा अब्वायुवनस्पतीनामनिषेधः | सुगम एव च, तयोरुदधिप्रतिष्ठितत्वेनाब्वनस्पतिसम्भवात् , वायोश्च सर्वत्र भावादिति, "एवं सर्णकुमार'त्ति इहातिदेशतो | चादरावनस्पतीनां सम्भवोऽनुमीयते, स च तमस्कायसद्भावतोऽवसेयः, 'सवहिति अच्युतं यावदित्यर्थः, परतो देवस्थापि। | गमो नास्तीति न तत्कृतबलाहकादेर्भावः, 'पुच्छेयब्बो त्ति बादराएकायः अनिर्वनस्पतिश्च प्रष्टव्यः, अण्णं तं चेय'त्ति वचना| निषेधश्च, यतोऽनेन विशेषोक्तादन्यत् सर्व पूर्वोक्तमेव वाच्यमिति सूचितं, तथा अवेयकादीपत्प्रारभारान्तेषु पूर्वोक्तं सर्व गेहादिक
मधिकृतवाचनायामनुक्तमपि निषेधतोऽध्येयमिति, प्रागुक्तसञ्चहगाथामाह-'तमुकाय'त्ति (५१) तमस्कायप्रकरणे प्रागुक्ते 'कप्पपणए' सौधर्मादिकल्पपञ्चके 'अगणि'त्ति अग्निपृथ्वीकायावध्येतव्यो, 'अस्थि णं भंते ! बादरे पुढविकाए बादरे अगणि-14 काए, नो इणमढे समढे, नण्णत्थ विग्गहगइसमावण्णगेणं, इत्यनेनामिलापेन, तथा 'अगणि'त्ति अग्निकायोऽध्येतव्यः, 'पुढवीसुत्ति रत्नप्रभादिपृथिवीसूत्रेषु, 'अस्थि णं भंते ! इमीसे रयणप्पभाए पुढवीए अहे बादरे अगणिकाए' इत्यादभिलापेनेति, तथा 'आऊतेउ वणस्सइत्ति अपतेजोवनस्पतयोऽध्येतव्याः, अस्थि णं भंते ! वादरे आउकाए बादरे तेउकाए बादरे वणस्सकाए ? नो इणद्वे सम?' इत्यादिनाऽमिलापेन, केष्वित्याह-'कप्पुवरिम'त्ति कल्पपञ्चकोपरितनकल्पसूत्रेषु, तथा 'कण्हराईसुत्ति
दीप अनुक्रम [३१३३१६]
॥१७॥
~202