________________
आगम
(०५)
प्रत सूत्रांक
[१५२]
दीप
अनुक्रम
[१८० ]
श्रीभगलघुवृत्तौ
“भगवती”- अंगसूत्र- ५ ( मूलं + वृत्तिः) भाग-१
शतक [३], वर्ग [-] अंतर् शतक [-] उद्देशक [३], मूलं [ १५२ ] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र [०५], अंगसूत्र -[०५] "भगवती" मूलं एवं दानशेखरसूरि-रचिता वृत्तिः
CONNO
प्रत्यया, यथा दुष्प्रयुक्तकायक्रियाजन्यं कर्म्म, योगनिमित्तं च यथैर्यापथिकं कर्म 'एयइ' (सू० १५२) एजति कम्पते, 'वेयइ' न्येजति - विविधं कम्पते, 'चलइ' स्थानान्तरं गच्छति, 'फंदइ'त्ति किंचिच्चलति, 'स्पदि किंचिच्चलने' इतिधातोः, अन्यमवकाशं गत्वा पुनस्तत्रैव गच्छति इत्यन्ये, 'घर' त्ति सर्वदिक्षु चलति, पदार्थान्तरं वा स्पृशति, 'खुम्भइति क्षुभ्यति पृथिवीं प्रविशति, क्षोभयति वा पृथ्वीं विभेति वा, 'उदीरेइत्ति उदीरयति, उत्-प्राबल्येन प्रेरयति, 'तं तं भावं'ति उत्क्षेपणावक्षेपणाकुंचनप्रसारणादिकं परिणामं यातीत्यर्थः, 'आरंभ' आरभते पृथिव्यादीन् उपद्रवयति, संरभते तेषु विनाशसङ्कल्पं कुर्यात्, 'समारभइति समारभते, तानेव परितापयति, आह च "संकप्पो संरंभो, परितावकरो भवे समारंभो। आरंभो उदवओ, सव्वनयाणं विसुद्वाणं ||१|| 'सोयावणयाए' त्ति दैन्यप्रापणायां 'जूरावण'ति शोकातिरेकाच्छरीरजीर्णता प्रापणायां 'तिष्पावणत्ति' 'तिपृष्टेट क्षरणे, इति वचनात् तिप्रापणायां शोकातिरेकादेव अथुलालादिक्षरणप्रापणायां 'परियावण'त्ति परितापनायां शरीरसन्तापे वर्त्तते, 'णो एयइति शैलेशीकरणे योगनिरोधे नो एजति, एजनादिरहितस्तु नारम्भादिषु वर्त्तते, तथा च योगनिरोधामिधानशुक्लध्यानेन सकलकर्मध्वंसरूपा अन्तक्रिया स्यात्, 'तणहत्थयं'ति तृणपूलकं जाततेजसि - वहाँ 'मसमसाविज्जइ' शीघ्रं दह्यते, एवमेजनादिरहितस्य शुक्लध्यानचतुर्थ मेदानलेन कर्मदायादहनं स्यात् 'उद्दार' ति उद्याति, जलस्योपरि-वर्त्तते, 'अत्तत्तासंवुडस्स'त्ति आत्मन्यात्मना संवृतस्य प्रतिसंलीनस्येति, 'आउत्तं' ति आयुक्तः उपयोगपूर्वकं 'चक्खुप म्ह' त्ति चक्षुःपक्ष्मनियातोऽपि, प्राकृतत्वाल्लिङ्गव्यत्ययः, उन्मेषनिमेषमात्र क्रियाऽप्यस्ति, आस्तां गमनादिका, बेमाय'त्ति विविधा मात्रा अन्तर्मुहूर्त्तादेर्देशोनपूर्वकोटीपर्यन्तस्य क्रियाकालस्य विचित्रत्वात्, 'सुहुम'त्ति सूक्ष्मबन्धादिकाला 'इरियावहि' त्ति ईर्यापथ-गमनमार्गस्तत्र भवा
~130~
शतके ३ उद्देशः
॥६२॥
