________________
મા તેને માટે હું તને વાર્તા કહું તે સાંભળ. જે સાંભળતાં તને ઘણો જ આનંદ થશે. આ પ્રમાણે કહીને ચોરે વાર્તા કહેવા માંડી.
ઉજજૈણી નગરી હતી. તે નગરીમાં એક ચોર રહેતો હતો. હંમેશા ચોરી કરવા જતો. એક વખત પોતાના ઘરેથી નીકળી નગરીમાં ચોરી કરવા જઈ રહયો હતો. રસ્તામાં દહિં વેચવાવાળી મહિયારણોનો તેને સાથ મળ્યો. ચોર તો આ મહિયરણોની સાથે વાત કરતાં કરતાં વાટ વટાવી રહ્યો હતો. બિચારી સ્ત્રીઓ ભોળી હતી. તેમને ધૂતારો મળ્યો. ધૂર્ત વાત ઉપાડી. રે! મૂંગા ચાલતાં રસ્તો કેમ પૂરો થાય? કથા કહો તો વાટ પૂરી થાય. મહિયારણ કહે-ભાઈ! તમે જ વાત કરો ને અમને તો કંઈક આવડતી નથી. ચોરને આ તક જોઇતી હતી મળી ગઇ. ધૂર્ત ચોર સ્ત્રીઓનો આનંદ થાય ને વાટ પૂરી થાય. રસકથા કહેવા લાગ્યો. સ્ત્રીઓનો એવી કથામાં રસબોળ કરી કે ગામ આવતાં પહેલાં પોતાની મટકીઓ ઉતારીને આ ચોરને ગોરસને દૂધ પીવડાવ્યું. વળી કહેવા લાગી કે હે સ્વજનહજુ પણ એક સરસ કથા કહો. જેથી ગામ જલ્દી આવી જાય.
ધૂર્ત ચોર વિચારવા લાગ્યો. ખરેખર! આ સ્ત્રીઓ તો મારી બરાબર પૂંઠે પડી છે. હવે કથા એવી કહું કે જેથી ફરીથી મારું નામ ન લે. એવું વિચારી રસ્તાની બાજુમાં રહેલા ખેતરમાં ગયો. અને એક ડાંગ લઈને બાઇઓની પાછળ પડયો. ડાંગ વડે બધી બાઈઓના માથે રહેલી માટલીઓને ફટકા કરી મારી ભાગવા લાગ્યો. પોતાના માટલા ભાંગેલાંને દહીં દૂધ ઢોળાઈ જતાં ભરવાડણો ગાળો બોલવા લાગી. ધૂર્ત ચોર માટલાં ભાંગીને આગળ દોડવા લાગ્યો. પાછળ મહિયારણો પડી. આગળ ચોર પાછળ મહિયારણો દોડી રહી છે. જોત જોતામાં ઉજજૈણી નગરી પહોંચી ગયા. ચોર આગળ નીકળી ગયો. ગામમાં પેસતાં એક ડોશીમાંના ઘરમાં ઘુસી ગયો. ઘરમાં આવેલા અજાણ્યાને હજુ જુએ, પૂછે ત્યાં તો પૂર્વે કહ્યુંમા! બહુ તરસ લાગી છે. પાણી પીવડાવો. ડોશી કહે-તું ક્યાંથી આવ્યો? અને કયાં સંકેતે મારા ઘરમાં આવ્યો? ધૂર્ત કહેમા! લંકાથી આવ્યો છું. પણ મને તરસ લાગી છે. મા મને પાણી આપોને. માજીતો પાણી આપવેને બદલે પ્રશ્નો પૂછવા લાગી. રે પરદેશી! લંકાથી આવ્યા છો કહોને રામે લંકાને કેવી રીતે બાળી? તરસથી પીડાએલો ધૂર્ત આ માજી ઉપર ખુબ ખીજાયો. ને બોલ્યો- મા! મને પહેલાં ઠંડું પાણી આપો. પછી બધી વાત કરું કે રામની જીત કેવી રીતે થઈ. માજી લોટો ભરી પાણી લઇ આવી. અને ધૂર્તને પાણી પીવા આપ્યું. પાણી પીધાં બાદ ધૂર્ત ડોશીમાના રસોડામાં ગયો. ચૂલામાં સળગતું લાકડું લઈને ડોશીમાંના ઘરમાં બધી જગ્યાએ ચાંપ્યું. ડોશીમાંના ઘરમાં આગ લાગી. પછી બહાર જઇને માજીને કહે કે- જો મા! આ રીતે રામે લંકા બાળી. ડોશીમાના ઘરમાં આગ લગાડીને ડોશીમાને આગ બતાવી. ત્યાંથી ઊભી પૂંછડી એ નાઠો. બિચારી ડોશીમાં ઘર જાય છે. તો ચારે કોર આગ. અરે! મારા ઘરનું પાણી પીધું ને મારા ઘરમાં આગ લગાડી. ડોશીમા પણ આ ધૂર્તની પાછળ દોડી. ત્યાં રસ્તામાં પેલી મહિયારણો પણ ભેગી થઈ. ધૂર્તની પાછળ બધાં દોડયાં. ધૂર્ત ચોર બજારમાં આગળ અને પાછળ પેલી બધી સ્ત્રીઓ. ચોર તો ભાગ્યો જાય છે. બજાર આવતાં કંદોઈની દુકાનમાં ઘૂસી ગયો. દુકાનમાં જાત જાતની ભાતભાતની મિઠાઇઓ જોઈ મોઢે પાણી છૂટયાં. કંદોઇને મીઠાઈના નામ પૂછવા લાગ્યો. એકની એક મીઠાઇનું નામ વારંવાર પૂછાતાં ને સુખડીના થાળમાં સુખડી ખાતો જાય અને પૂછતો જાય. વારંવાર પૂછાતાં સુખડી ખતમ કરી નાંખી. બધી સુખડી આરોગી ગયો. ત્યારબાદ કંદોઈ પાસેથી ખાજાં વગેરે મીઠાઈનો પડીકાં બંધાવ્યાં. ત્યાં રહેલા બાળકોને વહેંચી દીધી. બાળકો તો ખાવા લાગ્યા.કંદોઈએ મીઠાઇના પૈસા માંગ્યા. ધૂર્ત કહેતે મારી પાસે પૈસા નકકી કયાં કર્યા હતાં? મેં તો માંગી, તે મને આપી. મેં ખાધી અને બાકી આ બાળકો ને આપી દીધી. પૈસા તો કહ્યા નથી. તો પૈસા કેવા ને વાત કેવી! આ રીતે બોલતો ધૂર્ત કંદોઇને ખોટી રીતે છેતરી, પેટ ભરીને સુખડી આરોગી લીધી. આથી કંદોઇ ચિડાયો ને બોલ્યો, સુખડી ખાધી તેના પૈસા આપવા જ પડેને! ચોરે સાંભળ્યું ન સાંભળ્યું
(મહાસતી શ્રી સુરસુંદરીનો રાસ)