________________
માલણે આવીને વિમલયશને રાજાના સમાચાર કહ્યા. વિમલયશ પણ હરખાયો. રાજદરબારે જ થાય છે. નવાં નવાં વસ્ત્ર આભરણ અંગે ધરે છે. વળી બીજા શણગારને પણ ધરે છે. | શિષ્ટ પુરુષો કહે છે કે સસરાગૃહ-વળી રાજગૃહ, સ્ત્રી પાસે, દુશ્મનની સભામાં કયારેય પણ શણગાર વિના ન જઈએ. શણગાર વિના જઈએ તો શોભા ન પામીએ. આડંબરપૂર્વક જવું જઇએ.
કુમાર રાજદરબારે જવા તૈયાર થયા. માલણ એકબાજુ ઉભી ઉદાસીન છે. કુમાર કહે - મા! તમે ઉદાસ ન બનો. તમારો ઉપકાર ન ભૂલું. માલણને પ્રણામ કરીને રાજસેવકોએ લાવેલી પાલખીમાં બેઠો. સાથે રાજાને આપવા માટે શ્રેષ્ઠ ઉત્તમ એવાં ભેંટણાં લીધાં છે. કહ્યું છે કે નિમિત્તિક, રાજા-ગુરુ અને દેવ પાસે કયારે ખાલી હાથે ન જવું. તેથી કુમારે પણ વિવિધ પ્રકારના ભેદણાં લીધાં. રાજસેવકોથી પરિવરેલો કુમાર રાજાની પાસે આવ્યો. વિવેકી કુમારે રાજાને જોતાં હાથ જોડી પ્રણામ કર્યા અને સાથે લાવેલ ભેટયું રાજાની આગળ મૂકયું. રાજાએ કુમારને પ્રેમપૂર્વક બોલાવે છે. તેના વિનય, વિવેક, વિજ્ઞાન આદિને જોતાં રાજા ઘણો ખુશ થયો છે. મહારાજાએ કુમારનું સ્વાગત કર્યું. પોતાની પાસે રહેલા આસન પર બેસવા કહ્યું. કુમાર રાજાની બાજુમાં બેઠો. રાજા કહે- હે કુમાર! તમારી દૈવી કળાને જોઈને હું ખૂબ પ્રસન્ન થયો છું. આપના જેવા વિદ્યાવંત પુરુષો ધન્યવાદને પાત્ર છે. આ સાંભળી વિમલયશ બોલ્યો- રાજન! આપનું હૃદય ગુણપૂજક છે. તેથી મારા જેવા દુઃખી યુવાનને આપે સન્માન આપ્યું. હે પરદેશી કુમાર! તમારી કળાને જોતાં હું ઘણો ખુશ થયો છું. માટે માંગો? તમે કંઈ પણ માંગો, હું વચન આપુ છું. જે માંગશો તે આપીશ. કુવંર કહે- હે મહારાજા! આપની મહેરબાની જ બસ છે. મારે કંઈ જોઇતું નથી. તમારી કૃપાથી મારી પાસે ઘણું દ્રવ્ય છે. રાજા કહે- કુમાર! મારું વચન કયારે મિથ્યા થશે નહીં. તારી ઇચ્છા હોય તે માંગ. આ રાજાના અતિશય આગ્રહ જોતાં મનમાં વિચાર આવ્યો. શું માગું? કુમાર કહેરાજન! આપનો આગ્રહ છે તો મને તમારા નગરના “માંડવી” જકાતનાકાના અધિકારીની જગ્યા જોઈએ. એ જગ્યા આપો.
રાજાએ તરત જ સભા મધ્યકુમારને કુમકુમ તિલક કરીને બહુમાનપૂર્વક પોતાની નગરીના કાંઠાના જકાતનાકાનો અધિકારી બનાવ્યો વિમાલયશનો મન મયૂર નાચવા લાગ્યો. અંતરમાં આશાની વીજળી ઝબૂકવા લાગી. ગુણપાલ રાજાએ કુમારને સૂચન કર્યું કે રાજસચિવને મળીને જકાતના બધા નિયમો જાણી લેજો આજથી જકાત નાકાના મુખ્ય અધિકારી તરીકે તમારી નિમણૂંક કરું છું કુમારે કહ્યું હે મહારાજ આપ જેવા આદર્શ રાજવી એક અપરિચિત પ્રત્યે જે લાગણી વ્યકત કરી છે તે બદલ હું આપનો આભાર માનું છું. આપ મારા માટે પૂજ્ય છો.
કુમાર તમારા રહેવા માટેની વ્યવસ્થા આવતી કાલે રાજ તરફથી થઈ જશે. સાગર કિનારે મારો મહેલ છે ત્યાં તમે આરામથી રહેજો. વળી તમારી સેવામાં દાસદાસી પણ આવી જશે. વિમલયશ રાજાનું ભવ્ય વદન ને અપૂર્વ ઉદારતાને નિહાળી રહ્યો. રાજાએ પોતાની સાથે કુમારને ભોજન કરાવ્યું. - કુંવર વિમલયશ પોતાના સ્થાને ચાલ્યો ગયો. માલણને તો પહેલાથી સમાચાર મળી ગયા હતા. કુમાર હવે પોતાને ત્યાંથી ચાલ્યો જવાનો. હૈયે હામ થતું હતું. ઉદાસીન ચહેરો જોઈ કુમારે પૂછ્યું, મા ઉદાસ કેમ છો? દીકરા શું કરું? મહેમાન કયાં સુધી રહે. તમે તો રાજના મહેમાન બની ગયા. આ માને તો ભૂલી જવાના. પછી તો મારી શી દશા? કુમાર કહે મા તમે મને પહેલો આશરો આપ્યો છે. તમને કયારેય નહિ ભૂલું. મને રહેવાનો મહેલ જે આપ્યો છે તે મહેલે મને દરરોજ તમારા બાગમાંથી ફુલો લઈને પહોંચાડજો. મારા ઈષ્ટદેવની પૂજા તમે આપી ગયેલા ફુલોથી કરીશ. બરાબરને! હવે તો રોજ મને મળશોને. આનંદને! કુમારની વાત સાંભળી માલણ ઘણી ખુશ થઈ. જે કંઈ સામાન ઓરડામાં રાખ્યો
૨૦૮
(મહાસતી શ્રી સુરસુંદરીનો રાસ)