Page Text
________________
{} દેશ અવસત્ર: પ્રતિક્રમણ, પડિલેહણ, સ્વાધ્યાય, ભિક્ષાચર્યા, ધ્યાન, ઉપવાસાદિ, આગમન*, નિર્ગમન, સ્થાન, બેસવું અને શયન કરવું - એ સર્વ સાધુ સામાચારી કરે નહિ અથવા કરે તો હીનાધિક કરે અથવા ગુરુના વચનથી બલાત્કાર કરે તે દેશથી અવસગ્ન જાણવો. (૩) કુશીલ: ખરાબ આચારવાળો તે કુશીલ સાધુ કહેવાય. તે ત્રણ પ્રકારે છે.
{૧} જ્ઞાન કુશીલ : “કાલે વિણએ બહુમાણે” ગાથામાં કહેલા ૮ પ્રકારના જ્ઞાનાચારની વિરાધના કરે તે જ્ઞાનકુશીલ.
{૨} દર્શન કુશીલ : “નિસંકિઅ નિષ્ક્રખિય' ગાથામાં કહેલા ૮ પ્રકારના દર્શનાચારની વિરાધના કરે તે દર્શન કુશીલ.
{૩} ચારિત્ર કુશીલ: યંત્ર-મંત્ર કરે, ચમત્કાર દેખાડે, સ્વપ્નફળ કહે, જ્યોતિષ પ્રકાશે, જડીબુટ્ટ કરે - કામણ વશીકરણ કરી ચારિત્રની વિરાધના કરે તે ચારિત્ર કુશીલ.
(૪) સંસક્ત ગુણ અને દોષ વડે સંયુક્ત-મિશ્ર હોય તે સંસક્ત. મૂળગુણ અને ઉત્તરગુણમાં ઘણા દોષ હોય છે. તેના બે ભેદ છે.
{૧} સંક્લિષ્ટ સંસક્તઃ પ્રાણાતિપાતાદિ પાંચ આશ્રવયુક્ત, રસગારવાદિ ત્રણ ગારવથી યુક્ત, સ્ત્રી અને ગૃહયુક્ત હોય ઈત્યાદિ દોષવાળો તે સંક્લિષ્ટ સંસક્ત કહેવાય.
{૨} અસંક્લિષ્ટ સંસક્તઃ પાર્થસ્થાદિ પાસે જાય ત્યારે તેવા ગુણવાળો થાય અને સંવિજ્ઞ સાધુ પાસે જાય ત્યારે તેવા આચાર-વિચાર રાખે તે અસંક્લિષ્ટ સંસક્ત છે.
(૫) યથાવૃંદઃ ઉત્સુત્ર પ્રરૂપણા કરે, પોતાની પ્રતિકલ્પના પ્રમાણે અર્થ પ્રરૂપે, ગૃહસ્થના કાર્યમાં પ્રવર્તે, અન્ય સાધુ કે શિષ્યના અલ્પ અપરાધમાં ક્રોધ કરે, પોતાની કલ્પના મુજબ આગમનો અર્થ કરી વિગઈ વગેરેના ઉપભોગથી સુખશીલ થઈ વિચરે, ત્રણ ગારવયુક્ત થાય વગેરે લક્ષણવાળો યથાછંદ જાણવો, તે અનેક પ્રકારે છે. આ પાંચ પ્રકારના સાધુના દરેક ભેદો પણ અવંદનીય છે.
ઉપાશ્રયમાં પ્રવેશ કરતી વખતે પગ-પ્રમાર્જનાદિ વિધિ તથા નિસાહિ કહેવાની વિધિ તે આગમન सामाचारी.
ઉપાશ્રયમાંથી નીકળતી વખતે આવસહિ કહેવા વગેરેની વિધિ તે નિર્ગમન સામાચારી. - કાયોત્સર્ગાદિ વખતે ઉભા રહેવાની વિધિ તે સ્થાન સામારી.
૭૪ ભાષ્યત્રિક-ભાવત્રિક
| SR No. | 006186 |
| Book Title | Bhashyatrik Bhavtrik |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Punyakirtivijay |
| Publisher | Sanmarg Prakashan |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 198 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |