Page Text
________________
વેયાવચ્ચે-વૈયાવચ્ચને વિષે, આલાવે-એક્વાર બોલવાને વિષે, સંલાવે-વારંવાર બોલવાને વિષે, ઉચ્ચાસણ-ગુરુથી ઉંચે આસને બેસવાને વિષે, સમાસણ-ગુરુની બરાબર આસને બેસવાને વિષે, અંતરભાસાએ-ગુરુ બોલતા હોય તેની વચ્ચે બોલવામાં, ઉવરિભાસાએ-ગુરુએ કહેલી વાતને વધારીને વિશેષપણે કહેવામાં,
અર્થ – જે કાંઈ ભોજનને વિષે, પાણીને વિષે, વિનયને વિષે, વૈયાવચ્ચને વિષે, એકવાર બોલવાથી, વારંવાર બોલવાથી, ગુરુથી ઉંચે આસને બેસવાથી, ગુરુની સમાન આસને બેસવાથી, ગુરુ બોલતા હોય તેની વચ્ચે બોલવાથી, ગુરુએ કહેલી વાતને વધારીને કહેવાથી અપ્રીતિ ભાવ કે વિશેષ અપ્રીતિ ભાવ ઉપજાવ્યો હોય,
જંકિંચિ મઝ વિણયપરિહાણે, સુહમં વા બાયર વા, જે કાંઈ મારાથી વિનયરહિતપણું નાનું અથવા મોટું કર્યું હોય,
તુર્ભે જાણહ અહં ન જાણામિ તસ્સ મિચ્છામિ દુક્કડં. તમે જાણો છો હું જાણતો નથી તે મિથ્યા થાઓ મારું દુષ્કત (પાપ) શબ્દાર્થ – જે કિંચિ-જે કાંઈ, મઝ-મેં, વિણયપરિહોણું-વિનય રહિતપણું કર્યું હોય, સુહમં-સૂક્ષ્મ, બાય-બાદર-સ્થૂલ, તુમ્બે-તમે, જાણહ-જાણો છો, ન જાણામિ-જાણતો નથી.
અર્થ- (એવી રીતે) જે કાંઈ પણ નાનું કે મોટું મારાથી વિનય રહિતપણું થયું હોય જે તમે જાણો છો, હું જાણતો નથી તે મારું દુષ્કત (અપરાધ) મિથ્યા થાઓ.
અહીં બીજા પ્રકારના ગુરુવંદનમાં બે ખમાસમણ દેવાના છે અને ત્રીજા પ્રકારના ગુરુવંદનમાં બે વાંદરા આવે છે તો જે બે-બે વાર વંદના કરવાની જણાવી છે તેનું કારણ જણાવે છે કે – જેમ દૂત રાજાને નમસ્કાર કરીને કાર્યનું નિવેદન કરે અને ત્યાર બાદ રાજા તેને જવાની રજા આપે એટલે વિસર્જન કરાય ત્યારે નમસ્કાર કરીને જાય છે તેમ અહીં પણ બે વાર વંદન થાય છે.
ગુરુવંદન શા માટે કરવાનું ? આચારનું મૂળ વિનય છે અને તે વિનય ગુણવંત ગુરુની ભક્તિ કરવાથી થાય છે અને તે ભક્તિ વિધિપૂર્વક વંદન કરવાથી થાય છે. અને તે વંદનની ઉત્કૃષ્ટ વિધિ દ્વાદશાવર્ત વંદનમાં છે. (૩) દ્વાદશાવર્ત વંદનઃ દ્વાદશાવર્ત વંદન બે વાંદણા - બે વંદન વડે કરાય છે. આ ત્રણ પ્રકારના વંદનમાં - પ્રથમ ફેટ્ટાવંદન સકળ સંઘમાં સંઘને પરસ્પર કરાય છે. એટલે સાધુ-સાધુએ પરસ્પર, સાધ્વી-સાધ્વીએ પરસ્પર, શ્રાવક-શ્રાવકે પરસ્પર અને શ્રાવિકા
૧૬ ભાષ્યત્રિ×ભાવત્રિક
| SR No. | 006186 |
| Book Title | Bhashyatrik Bhavtrik |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Punyakirtivijay |
| Publisher | Sanmarg Prakashan |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 198 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |