Page Text
________________
ભણવાના કહ્યા તે ૩ અધિકાર પૂર્વાચાર્યકૃત નિર્યુક્તિ અને ચૂર્ણિમાં કહેલ હોવાથી શ્રુતપરંપરાવાળા એટલે શ્રુતમય જ જાણવા, પરંતુ શ્રુતબાહ્ય નહિ. કારણ કે આવશ્યકચૂર્ણિનું વચન તે શ્રુતબાહ્ય ન ગણાય.
બીજો અધિકાર દ્રવ્યજિનનો તે ‘જે અ અઈઆ સિદ્ધા' સૂત્રથી જણાવેલ છે તે અધિકાર અર્થથી શ્રુતસ્તવ એટલે પુખ્ખ૨વ૨દ્દીની શરૂઆતમાં કહેલો છે તે જ અધિકાર પૂર્વાચાર્યોએ ત્યાંથી ખેંચીને નમ્રુત્યુણના છેડે દ્રવ્ય અરિહંતની વંદનાને અવસરે કહ્યો છે અને ત્યાંથી ખેંચીને નમ્રુત્યુાંના અંતે મૂકવાનું પ્રયોજન એ છે કે નમ્રુત્યુણમાં ભાવ અરિહંતને વંદના કરી પછી પશ્ચાનુપૂર્વી ક્રમથી દ્રવ્ય અરિહંતની વંદના આવે એટલે દ્રવ્ય અરિહંતની વંદના નમુન્થુણંના છેડે સ્થાપના કરી છે.
પ્રશ્ન : ૯ અધિકાર સૂત્રોક્ત હોવાથી પ્રમાણ છે. બાકીના ૩ અધિકાર પૂર્વાચાર્યોએ કહેલા હોવાથી તે પૂર્વાચાર્યોની આચરણા સૂત્રાનુસારી કેમ ગણાય ?
જવાબ : જે આચરણા અશઠ ગીતાર્થે આચરેલી હોય, નિરવદ્ય (નિષ્પાપ) હોય તેવી આચરણાનો મધ્યસ્થ ગીતાર્થો નિષેધ કરતા નથી. પરંતુ એવી આચરણા તે પ્રભુની જ આજ્ઞા છે એમ શાસ્ત્રમાં કહેલું હોવાથી આચાર્યો તેવી આચરણાને સન્માને છે - આદરે છે.
૧૩. ચાર વંદનીય : ચૈત્યવંદનામાં વંદના કોને કોને થાય છે ?
તે આ દ્વાર સૂચન કરે છે. ચૈત્યવંદનામાં જિનેશ્વર મુનિ - શ્રુતજ્ઞાન અને સિદ્ધ પરમાત્મા એ ચાર વંદન કરવા યોગ્ય છે.
ચૈત્યવંદનામાં મુખ્યત્વે જો કે અરિહંતની પ્રતિમાને વંદના છે. તો પણ પ્રસંગથી શ્રુતસ્તવમાં શ્રુતજ્ઞાનને, સિદ્ધાણં માં સિદ્ધ ૫૨માત્માને અને પ્રણિધાનસૂત્ર ‘જાવંત કે વિ સાહૂ'માં મુનિને પણ વંદના કરી છે. તેથી ચૈત્યવંદનામાં વંદન કરવા યોગ્ય સર્વેને વંદના કરી છે.
૧૪. સ્મરણીય : શાસનના અધિષ્ઠાયક સમ્યગ્દષ્ટિ દેવ સ્મરણ કરવા યોગ્ય છે. શાસનદેવ અવિરત સમ્યગ્દષ્ટિ ચોથા ગુણસ્થાને હોવાથી દેશવિરતિ અને સર્વવિરતિને જે પાંચમા કે છઠ્ઠા અથવા સાતમા ગુણઠાણે રહેલાને વંદન કરવા યોગ્ય ન હોય તે કારણથી તેમનું સ્મરણ માત્ર કરાય છે. શાસનપ્રેમી દેવો શાસનમાં થતા ઉપદ્રવોને દૂર કરે છે, કર્યા છે અને કરશે માટે ચૈત્યવંદનાથી જે ઇષ્ટની સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરવી છે, તેમાં નડતા વિઘ્નોને દૂર કરવા તેમ જ શાસનનું પ્રભાવિક કાર્ય કરાવવાના હેતુથી તેમનું સ્મરણ કરાય
ભાષ્યત્રિક ભાવત્રિક ૨૧
| SR No. | 006186 |
| Book Title | Bhashyatrik Bhavtrik |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Punyakirtivijay |
| Publisher | Sanmarg Prakashan |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 198 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |