Page Text
________________
પચ્ચક્ખાણનો ભંગ ન ગણાય. તે કારણથી ત્થિસંસટ્ટેળ આગાર મુનિને માટે રાખવામાં આવે છે, વળી તે અકલ્પનીય વિગઈનો રસ જો સ્પષ્ટ અનુભવમાં ન આવે તો એ આગારમાં ગણાય, પરંતુ જો અનુભવમાં આવે તેવો અધિક રસ હોય તો પચ્ચક્ખાણનો ભંગ ગણાય તથા શ્રાવકને તો એવા અલ્પમિશ્ર ભોજનથી પણ આયંબિલનો ભંગ ગણાય, કારણ કે શ્રાવકે તો ભોજન સામગ્રી પોતાના ઉદ્દેશથી પોતાના હાથે બનાવવાની છે અને મુનિને તો પોતાના માટે નહિ બનાવેલું એવું નિર્દોષ ભોજન શ્રાવક પાસેથી ભિક્ષાવૃત્તિથી લેવાનું છે, માટે મુનિને જ એ આગાર રાખવાની જરૂર છે, પણ શ્રાવકને નહિ, (છતાં શ્રાવકને પચ્ચક્ખાણ આપતાં એ આગાર બોલવામાં આવે છે તે પચ્ચક્ખાણનો આલાપક ખંડિત ન થવાના કારણથી), એ આગારનો અર્થ આયંબિલને અંગે કહ્યો અને વિગઈ તથા નીવિના પચ્ચક્ખાણને અંગે જે વિશેષ - જુદો અર્થ છે, તે આગળ કહેવાતી ૩૬મી ગાથાના અર્થથી જાણવો.
૧૫ ઉક્ખિત્તવિવેગેણં :- રોટલી વગેરે ઉપર પ્રથમ મૂકી રાખેલી ગોળ વગેરે પિંડવિગઈને (ઉક્ખિત્ત=) ઉપાડી લઈ (વિવેગ-વિવિક્ત-) અલગ કરી દીધી હોય તો પણ તે પિંડવિગઈનો કિંચિત્ અંશ રહી જાય છે. માટે તેવી (પિંડવિગઈના કિંચિત્ સ્પર્શ-લેપવાળી) રોટલી વગેરે વાપરતાં આયંબિલાદિ પચ્ચક્ખાણનો ભંગ ન થાય તે કારણથી વિવૃત્તવિશેનું આગાર રાખવામાં આવે છે. આ આગાર મુનિને માટે છે, શ્રાવક માટે નથી. સર્વથા ઉપાડી ન શકાય તેવી પિંડવિગઈને ઉપાડી લેવાથી રહેલા અધિકમિશ્રતાવાળા ભોજન વડે તો પચ્ચક્ખાણનો ભંગ
જ થાય.
૧૬ પડુચ્ચમòિએણં :- રોટલી વગેરેને કુમળી-સુંવાળી બનાવવા નીવિમાં ન કલ્પે એવી ઘી વગેરે વિગઈનો હાથ દઈ મસળવામાં આવે તો તેવી અલ્પલેપવાળી રોટલી વગેરેના ભોજનથી નીવિના પચ્ચક્ખાણનો ભંગ ન થાય તે કારણથી. પહુદ્યવિશ્ર્વપ્ન આગાર રાખવામાં આવે છે. (અને પડુચ્ચ=પ્રતીત્ય એટલે (સર્વથા રૂક્ષ-લૂખાની) અપેક્ષાએ મલ્ખિય પ્રક્ષિત એટલે કિંચિત્ સ્નેહવાળું ક૨વું એવો શબ્દાર્થ છે.) આ આગાર કેવળ નીવિના પચ્ચક્ખાણમાં જ મુનિને માટે કહેવામાં આવે છે તથા વિગઈની સૂક્ષ્મ પણ ધાર રેડીને જો રોટલી વગેરે મસળી
૨ - આ ગ્રંથમાં આ આગાર ભોજન બનતી વખતે ભોજનની અંદર ગૃહસ્થે પોતાને માટે જાણી જોઈને પ્રથમથી જ કરેલી મિશ્રતાનો છે અને બીજા ગ્રંથોમાં તો ભોજનના પાત્રમાં પ્રથમથી લેપાયેલી (પણ લૂછ્યા વિનાની) વિગઈથી થયેલી મિશ્રતાનો કહ્યો છે.
ભાષ્યત્રિક-ભાવત્રિક ૧૩૩
| SR No. | 006186 |
| Book Title | Bhashyatrik Bhavtrik |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Punyakirtivijay |
| Publisher | Sanmarg Prakashan |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 198 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |