Page Text
________________
તો તુરત જ જમતાં જમતાં અટકી જવું અને બેસી રહેવું. પછી જ્યારે પચ્ચક્ખાણનો કાળ પૂર્ણ થાય ત્યારે શેષ ભોજન જમવું અને જો કાળ પૂર્ણ નથી થયો એમ જાણ્યા છતાં પણ જમવાનું ચાલુ જ રાખે તો પચ્ચક્ખાણનો ભંગ થયો જાણવો.
૪ દિસામોઠેણં :- પૂર્વ દિશાને પશ્ચિમ દિશા જાણે (અને પશ્ચિમને પૂર્વ દિશા જાણે), એવો દિશામોહ થતાં પચ્ચક્ખાણનો કાળ પૂર્ણ ન થવા છતાં પણ પૂર્ણ થયો જાણી પચ્ચક્ખાણ પારે તો પણ કરેલા પચ્ચક્ખાણનો (પો૰ સાર્ધ પો૰ પુરિમઅવ૦ એ ચારેનો અને એ ચાર સહિત થતાં બીજાં એકાશનાદિ પચ્ચક્ખાણનો પણ) ભંગ ન થાય ન ગણાય, તે કારણથી વિસામોત્તેળે એ આગાર કહ્યો છે. અહીં દિગ્મૂઢ થવું =દિશામોહ થવો તે મતિદોષથી થાય છે, પરંતુ જાણી જોઈને થતો નથી માટે એ છૂટ રાખવી પડે છે.
-
૫ સાહુવયણેણં :- સૂર્યોદયથી ૬ ઘડી વીત્યા બાદ પહેલી સૂત્રપોરિસી પૂર્ણ થાય છે, તે વખતે પોરિસીનો કાળ પાદોનપોરિસી અથવા સૂત્રપોરિસી (પોણી પોરિસી) જેટલો થયેલો હોય છે, તે પાદોનપોરિસી અથવા સૂત્રપોરિસી થતાં મુનિ મહારાજ “ઉગ્વાડા પોરિસી” અથવા “બહુ પડિપુન્ના પોરિસી” કહીને મુહપત્તિ પડિલેહણા કરે, એવી સામાચારી (=મુનિનો વિધિમાર્ગ) છે, તે “ઉગ્યાડા પોરિસી” શબ્દથી પોરિસીના પચ્ચક્ખાણવાળો (પોરિસી પૂર્ણ થયાની) ભ્રાન્તિ ઉત્પન્ન થતાં “પોરિસી પૂર્ણ થઈ” એમ જાણી, પોણી પોરિસી વખતે જ એટલે પોરિસી પૂર્ણ થયા પહેલાં જ પચ્ચક્રૃખાણ પારે તો પણ પોરિસીના પચ્ચક્ખાણનો
૧-૨. એવી દિગ્મૂઢતા વખતે વાસ્તવિક રીતે સૂર્ય પૂર્વમાં જ હોય છે, પરંતુ તેને પશ્ચિમ જાણવાથી ‘સૂર્ય પૂર્વ દિશા છોડીને પશ્ચિમ દિશામાં એટલે સુધી ખસી આવ્યો તેથી મધ્યાહ્નકાળ પણ વીતી જવાથી પોરિસી વગેરેનો કાળ તો ક્યારનોએ થઈ ગયો” એવો અભિપ્રાય ઉત્પન્ન થાય છે. તેથી પૂર્વને પશ્ચિમ જાણવાનો એક જ પ્રકાર કહેવા છતાં પણ પશ્ચિમને પૂર્વ જાણવાનો પ્રકાર તો અર્થાપત્તિથી જ પ્રાપ્ત થાય છે, જેથી એ બીજો પ્રકાર સ્પષ્ટ ન કહે તો પણ ગ્રહણ કરવામાં વિરોધ નથી, પરંતુ એ બે સિવાયના શેષ પ્રકારોનું ગ્રહણ ક૨વાનું અહીં કારણ નથી.'
૩ પહેલી ૬ ઘડી સુધીમાં સૂત્ર ભણી શકાય છે. માટે પહેલી સૂત્રપોરિસી, અને બીજી ૬ ઘડી સુધીમાં અર્થ ભણાય માટે બીજી અર્થોરિી તે કારણથી જ મુનિ મહારાજ પ્રથમ (પાદોન) પોરિસીમાં અર્થાત્ સૂત્રપોરિસીમાં પહેલું સૂત્રનું વ્યાખ્યાન વાંચી સૂત્રપોરિસી પૂર્ણ થયે મુહપત્તિ પડિલેહી પુનઃ અર્થનું એટલે ચરિત્ર વગેરેનું બીજું વ્યાખ્યાન વાંચે છે, એ બે વ્યાખ્યાનની વચ્ચે સાધુ-સાધ્વી અને પૌષધવ્રતી શ્રાવકો પણ જે મુહપત્તિ પડિલેહે છે તે સૂત્ર પોરિસી પૂર્ણ થયાની અને તે વખતે શ્રાવિકાઓ વિશેષ સ્વાધ્યાય અર્થે ગઢુલી ગાય છે.
૧૨૮ ભાત્રિક ભાવત્રિક
| SR No. | 006186 |
| Book Title | Bhashyatrik Bhavtrik |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Punyakirtivijay |
| Publisher | Sanmarg Prakashan |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 198 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |