Page Text
________________
તહ તિવિહ પચ્ચખાણે, ભન્નતિ ચ પાણગરસ આગારા
દુવિહાહારે અશ્ચિત્ત-ભોઇણો તહ ય ફાસુજલે II૧૦ની * તિવિહાર ઉપવાસ તથા એકાશન વગેરેમાં પાણસનો આગાર ઉચ્ચરાવાય છે તથા એકાશન દુવિહારવાળું હોય તો તેમાં અચિત્તભોજીને પાણસ્સનો આગાર ઉચ્ચરાવાય તથા વ્રત વિનાનો છૂટો શ્રાવક પણ ઉષ્ણ-અચિત્ત જળ પીવાના નિયમવાળો હોય તેને પાણસનો આગાર ઉચ્ચરાવી શકાય. આટલા સ્થાનોમાં પાણસનો આગાર ઉચ્ચરાવાય.
આ પ્રમાણે સચિત્ત ભોજન અને સચિત્ત જળવાળાને પાણીના આગાર ન હોય. સચિત્ત ભોજન પણ જળ અચિત્ત હોય તો પાણીના આગાર હોય. અચિત્ત ભોજન અને જળ સચિત્ત હોય તો પાણીના આગાર ન હોય અને અચિત્ત ભોજન અને અચિત્ત જળમાં પાણીનો આગાર હોય છે. પરંતુ વિશેષતા એ છે કે જો શ્રાવકે તિવિહાર એકાશન કર્યું હોય તો સચિત્ત આહાર-પાણીનો ત્યાગ કરવો અને પાણસ્સના આગાર ઉચ્ચરવા. પરંતુ દુવિહારી એકાશનાદિમાં સચિત્તનો ત્યાગ ન કર્યો હોય તો પાણસ્સના આગાર ન ઉચ્ચરવા.
અચિત્ત જળ વાપરનારને પાણસ્સના આગાર ઉચ્ચરવા પણ એ અચિત્ત જળ કયા કયા વ્રતમાં કોણે પીવું તે સંબંધી જણાવે છે કે –
ઇસુચ્ચિય ખવયંબિલ-નિવિઆઇસુ ફાસુયં ચિય જલં તા સટ્ટા વિ પિયંતિ તહા, પચ્ચખંતિ ય તિહાહાર II૧૧ાા
અચિત્ત ભોજન અને અચિત્ત જળ પીવાનો નિયમ હોવાથી જ શ્રાવકો પણ ઉપવાસ, આયંબિલ અને નીવિ તેમજ એકાશન વગેરેમાં પણ અચિત્ત ભોજી શ્રાવકો અચિત્ત જળ પીએ અને વિશેષથી તિવિહારનું પચ્ચકખાણ કરે.
સચિત્ત ભોજીને પણ ઉપવાસ, આયંબિલ અને નીવિ, એ ત્રણ પચ્ચખાણ તો તિવિહાર અને ચઉવિહાર જ હોય અને તેથી એ ત્રણ વ્રતમાં પાણી અચિત્ત જ પીવું જોઈએ અને એકાશનાદિમાં યથાસંભવ દુવિહાર, તિવિહાર અને ચઉવિહાર એમ ત્રણે પ્રકારે હોય છે. ત્યાં દુવિહારમાં અચિત્તનો નિયમ નથી.
ચઉહાહાર તુ નમો, રનિંપિ મુણીણ સેસ તિહ ચઉહા! નિસિ પોરિસિપુરિમેગા-સણાઇ સઢાણ દુતિચઉહા II૧ણા
મુનિને નવકારશીનું પચ્ચખાણ તથા રાત્રિનું દિવસચરિમ પચ્ચકખાણ ચઉવિહારવાળું જ હોય અને બાકીના પોરિસી આદિ પચ્ચકખાણ તિવિહાર,
ભાષ્યત્રિક-ભાવત્રિક ૧૧૭
| SR No. | 006186 |
| Book Title | Bhashyatrik Bhavtrik |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Punyakirtivijay |
| Publisher | Sanmarg Prakashan |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 198 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |