________________
(૩૧) ઢઢર દોષઃ ઘણા મોટા અવાજે બોલીને વંદન કરે તે.
(૩૨) ચૂડલિક દોષ : ચૂડલિક એટલે બળતું ઉંબાડિયું. તેને પકડીને જેમ ગોળ ભણાવાય તેમ રજોહરણને છેડેથી પકડીને ગોળ ભમાવતો વંદન કરે તે.
(જેમ અત્યારે દિવાળીમાં છોકરાઓ તારામંડળને ભમાવે છે તેમ રજોહરણને ભમાવતો વંદન કરે તે) અથવા હાથ લાંબો કરીને હું વંદન કરું છું” એમ કહી વંદન કરે અથવા હાથ લાંબો કરી ભમાવતો “સર્વને વંદન કરું છું' એમ બોલી વંદન કરે તે.
જે વ્યક્તિ ગુરુને ઉપરના બત્રીશ દોષથી શુદ્ધ એવા વંદન કરે છે તે શીઘ મોક્ષ પામે છે અથવા તો તેમાનિક દેવપણું પામે છે. આ પ્રમાણે એક ગુરુવંદન પણ જો ભાવપૂર્વક કરવામાં આવે તો આત્માના સઘળા કર્મનો નાશ કરવા સમર્થ છે, એટલે જ ગુરુવંદન શા માટે અને કેવી રીતે કરવું એ જ્ઞાન માટેનો આ પ્રયાસ છે. ૧૪ વંદન કરવાથી છ ગુણ : (૧) વિનયોપચાર : ગુરુને વંદન કરવાથી વિનય ગુણ ઉત્પન્ન થાય છે. (૨) માનાદિ ભંગઃ વંદન કરવાથી અભિમાન વગેરેનો નાશ થાય છે. (૩) ગુરુપૂજાઃ વંદન કરવાથી ગુરુપૂજા-ગુરુનો સત્કાર થાય છે. (૪) આજ્ઞાનું આરાધનઃ તીર્થકરોની આજ્ઞાનું પાલન-આરાધન થાય છે.
(૫) શ્રતની આરાધના : વંદન કરીને શ્રુતજ્ઞાન ગ્રહણ થાય છે એટલે શ્રતની આરાધના વંદનથી થાય છે.
(ક) અક્રિયા-સિદ્ધિઃ વંદન કરવાથી પરંપરાએ અક્રિયા એટલે સિદ્ધિની પ્રાપ્તિ થાય છે. ૧૫ ગુરની સ્થાપના :
સાક્ષાત્ ગુરુના અભાવે ગુરુના ગુણથી યુક્ત એવા સભૂત ગુરુની સ્થાપના કરવી. એ શક્ય ન બને તો અક્ષ વગેરે અથવા જ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્રના ઉપકરણોની સ્થાપના કરી તેને ગુરુ તરીકે માને.
ગુરુની સ્થાપના અક્ષમાં, કોડામાં, કાષ્ઠમાં, પુસ્તમાં અને ચિત્રકર્મમાં થાય છે. તે સ્થાપના બે પ્રકારે છે. સદ્ભાવ સ્થાપના અને અસદ્ભાવ સ્થાપના. અક્ષમાં અને કોડામાં ગુરુની સ્થાપના કરવી, તે અસદુભાવ સ્થાપના જાણવી. કારણ કે તેમાં ગુરુ જેવો પુરુષનો આકાર નથી.
ભાષ્યત્રિક-ભાવત્રિક ૮૯