Page Text
________________
કાષ્ઠ, લેખકર્મ અને ચિત્રકર્મમાં ગુરુનો આકાર કરી શકાય છે, તે સદ્ભાવ સ્થાપના છે.
સદૂભાવ અને અસદ્ભાવ સ્થાપના સામાયિક વગેરે ધર્મક્રિયા કરતાં સુધી અલ્પકાળ માટે સ્થાપવી તે ઈવર સ્થાપના અને પ્રતિષ્ઠાદિક વિધિપૂર્વક કરેલી સ્થાપના તે દ્રવ્ય જ્યાં સુધી રહે ત્યાં સુધી ગુરુરૂપે મનાય છે માટે તે યાવત્રુથિક સ્થાપના કહેવાય છે..
સાક્ષાતુ ગુરુનો વિરહ હોય ત્યારે ગુરુની સ્થાપના કરવી જોઈએ અને તે સ્થાપના ગુરુનો આદેશ બતાવવા માટે છે. એટલે એમની સ્થાપનાના આલંબન દ્વારા તેમના આદેશનો ખ્યાલ આવે. જેમ સાક્ષાત્ જિનેશ્વરનો વિરહ હોય ત્યારે જિનેશ્વરના બિંબની સેવા અને આમંત્રણ ફળદાયી બને છે તેમ ગુરુના વિરહમાં ગુરુની પ્રતિમાની સેવા અને આમંત્રણ પણ ફળદાયી બને છે. ૧૬ બે પ્રકારનો અવગ્રહ :
અહીં પુરુષની અપેક્ષાએ પુરુષ અને સ્ત્રીની અપેક્ષાએ સ્ત્રી એ સ્વપક્ષ છે. પુરુષની અપેક્ષાએ સ્ત્રી અને સ્ત્રીની અપેક્ષાએ પુરુષ એ પરપક્ષી છે. આ પ્રમાણે સ્વપક્ષ અવગ્રહ અને પરપક્ષ અવગ્રહ એમ અવગ્રહ બે પ્રકારનો છે. અવગ્રહ એટલે ગુરુથી કેટલું દૂર રહેવું તેની મર્યાદા છે. તેમાં ચારે દિશામાં સ્વપક્ષમાં all હાથ અને પરપક્ષમાં ૧૩ હાથનો અવગ્રહ છે.
સ્વપક્ષ all હાથ અવગ્રહ
૧૩ હાથ અવગ્રહ ગુરુથી સાધુને
ગુરુથી સાધ્વીને ગુરુથી શ્રાવકને
ગુરુથી શ્રાવિકાને ગુરુણીથી સાધ્વીને
ગુરુણીથી સાધુને ગુરુણીથી શ્રાવિકાને
ગુરુણીથી શ્રાવકને આ અવગ્રહની અંદર ગુરુની અથવા ગુરુણીની આજ્ઞા લીધા વિના પ્રવેશ કરવો કલ્પ નહિ. શ્રાવકને સાધ્વીને વંદન કરવા કહ્યું નહિ. કારણ કે પુરુષ પ્રધાન ધર્મ છે. ૧૭-૧૮ ગુરુવંદન સૂત્રના અક્ષર અને પદ :
વંદન સૂત્રના સર્વ અક્ષર ૨૨ક છે. જેમાં લઘુ અક્ષર-૨૦૧ છે અને ગુરુ અક્ષર એટલે જોડાક્ષર ૨૫ છે. તે ચ્છા, જ્જા, ગ, જ્જો-u-કં-ત્તા-જ્જ-કં-ક્ક-ત્તિ-ત્ર
પર૫ક્ષ
૯૦ ભાષ્યત્રિ-ભાવત્રિક
| SR No. | 006186 |
| Book Title | Bhashyatrik Bhavtrik |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Punyakirtivijay |
| Publisher | Sanmarg Prakashan |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 198 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |