________________
પશુશાળાના પાંજરામાંથી છૂટો થયેલો એ વાઘ ખરેખર વિકરાળ હતો. એની આંખમાં અંગારા જેવો તાપ હતો. એના હાથ પગના પંજામાં ભલભલાને સકંજામાં ફસાવી દઇને પછી ખતમ કરી નાખવાની કાતિલ ક્રૂરતા હતી. એના સાદમાં એવી ભયંકરતા હતી કે, બળિયાના હાથમાંથીય શસ્ત્ર પડી જાય !
દંડનાયક વિમલ તો જરાય ગભરાયા વિના પશુશાળામાં જઈ પહોંચ્યો, અને એક સિંહનાદ કરીને બકરીના કાન ઝાલતા હોય, એવી અદાથી વાઘને વશ કરીને એમણે એવી લાલઘૂમ આંખથી વાઘની સામે જોયું કે, ઘડી પહેલાં પોતાની ત્રાડથી દીવાલોને ધ્રુજાવતો એ વાઘ ગરીબ ગાય જેવો બનીને ઊભો રહી ગયો. દંડનાયક એને દોરીને પાંજરામાં લઈ ગયા અને એને પાંજરામાં પૂરી દઈને જ્યાં એમણે પાંજરાનું બારણું બંધ કર્યું, ત્યાં તો ‘દંડનાયક વિમલ'ના જયનાદથી આખું પાટણ ગાજી ઊઠ્યું. એના પડઘા છેક રાજસભામાં પડ્યા અને રાજા તેમજ મહેતા મનોમન આઘાત અનુભવી રહ્યા.
આખી સભા વિમલની આ વીરતાને વધાવવા બહાર ધસી ગઈ અને થોડી જ પળોમાં વિમલનો જયજયકાર જગવતું એ મોટું ટોળું રાજસભામાં વિમલની આગેવાની હેઠળ પ્રવેશ્યું. પ્રજા તરફતી વેરાતી એ પ્રસન્નતામાં રાજા ભીમદેવને પણ હાથ લંબાવવો પડ્યો. એમણે લુખ્ખા શબ્દોમાં વિમલને વધાવી લેતાં કહ્યું : રંગ રાખ્યો, વિમલ ! તમે તો ખરેખરો રંગ રાખ્યો !
બે ચાર દિવસ સુધી પાટણમાં ઘરે ઘરે, જને જને વિમલની આ વીરતાનાં ગીત જ ગવાતાં રહ્યાં. ત્યાં વળી એક નવો જ પડકાર વિમલની સામે આવી ઊભો. એક મલ્લ બહારગામથી આવ્યો હતો, પથ્થરના પૂતળા સાથે એને કુસ્તી કરવાનું સોંપ્યું હોય, તો એ પૂતળાના પણ પળવારમાં ચૂરેચૂરા કરી નાખવાની પ્રચંડ તાકાત ધરાવતા એ મલ્લે ભીમદેવની ભરી–સભામાં પોતાની બાંયો ચડાવીને હાકલ કરી : રાજા ભીમદેવ ! કાં જયપત્ર લખીને પાટણ હાર સ્વીકારી લે, કાં મારો
આબુ તીર્થોદ્ધારક
૨૧૪