________________
રાજા મિત્ર કેન દૃષ્ટ શ્રુતં વા
૧
‘રાજા મિત્ર કૈન દૃષ્ટ શ્રુતં વા' સંસ્કૃત ભાષાનું આ એક સુભાષિત છે, આનો અર્થ એવો થાય છે કે, રાજા મિત્ર હોય, એમ કોણે જોયું છે અને કોણે સાંભળ્યું છે ?
આ સુભાષિતમાં વપરાયેલા ‘રાજા' શબ્દથી કોઈ વ્યક્તિનો અર્થ તારવવા કરતાં ‘રાજકારણ’નો વ્યાપક અર્થ તારવવો વધુ યોગ્ય છે. એથી એમ તારવી શકાય કે, રાજકીય ખટપટની ચોપાટ એક એવી રમત છે કે, ત્યાં ઊંચે ચડનારના પગ પકડીને એને પછાડનારાઓનું હંમેશાં પ્રાબલ્ય રહેતું આવ્યું છે,