________________
વૃદ્ધરાજાના અંતરમાં તો કલિંગના ઉદ્ધારની ભારોભાર ઝંખના હતી જ! એથી ભિક્ષુરાજની વૃત્તિ-પ્રવૃત્તિનાં દર્શનથી એ ઝંખના ઝંકૃત બની ઉઠતી. એમણે ધીમે-ધીમે ભિક્ષુરાજને રાજકાજમાં જોડીને પોતાને મળેલા દીર્ઘ-અનુભવનું પ્રયોગાત્મક રીતે પાન કરાવવા માંડ્યું. ભિક્ષુરાજની ઉંમર હજી તો માત્ર પંદરેક વર્ષની જ થઈ હતી, પણ જે રીતે રાજકાજમાં એની ચાંચ ખૂંચતી હતી, એ જોઈને વૃદ્ધરાજને થતું કે, બાપ કરતાં સવાયો થવા જ આ બેટો સર્જાયો છે !
એક બાજુ ભિક્ષુરાજ આ રીતે પિતા વૃદ્ધરાજના હાથ નીચે રાજકાજમાં રસ લઈને સમ્રાટ થવાની યોગ્યતાને વિકસાવી રહ્યો, તો બીજી બાજુ સંગીત આદિ કળામાં વધુને વધુ પારંગત બનીને જીવનની મસ્તીને માણવા ઉપરાંત પ્રભુની ભક્તિ વગેરેનું સાફલ્ય પણ એ અનુભવી રહ્યો. ૧૫થી ૨૪ સુધીની વયના ૯ વર્ષોમાં તો ભિક્ષુરાજે કલિંગના રાજકાજમાં પોતાનું કૌશલ્ય બતાવીને પિતા વૃદ્ધરાજ સહિત કલિંગની ૪૫ લાખની પ્રજાના દિલ એવી રીતે જીતી લીધા કે, ૨૫માં વર્ષે જ્યારે કલિંગના રાજ્ય સિંહાસન પર ભિક્ષુરાજનો અભિષેક મહોત્સવ ઉજવાયો, ત્યારે કલિંગની જનતાએ એવો પ્રચંડ જયનાદ જગવ્યો કે, એથી જેમ કલિંગના અણુ-અણુ આનંદી ઉઠ્યા, એમ બીજી બાજુ મગધ સામ્રાજ્યનું સિંહાસન એકવાર તો એ નાદના પ્રચંડ પડવાથી ધ્રુજી ઉઠ્યું.
રાજ્યાભિષેક પછીના ગણતરીના વર્ષોમાં જ ભિક્ષુરાજની નામના “કલિંગ ચક્રવર્તી મહામેઘવાહન મહારાજા ખારવેલ” તરીકે પ્રતિદિન વધુને વધુ વિસ્તાર પામી રહી. કલિંગના રાજ્યાકાશે ઉગતાની સાથે જ ભિક્ષુરાજનો સૂર્ય મધ્યાહન જેવો પ્રકાશ પાથરી રહ્યો હતો. એથી એ સૂર્યના દર્શને જેમ કલિંગવાસીઓ આનંદી ઉઠતા હતા, એમ આસપાસના ભલભલા રાજ્યોની આંખો અંજાઈ જતી હતી. ઉગતાં જ મધ્યાકાશે પહોંચી જઈને પ્રચંડ-પ્રકાશ વેરનારા સામ્રાજ્યના સમ્રાટ એ સૂર્ય, થોડાક જ વખતમાં કલિંગની કાયાપલટ કરવાની પ્રક્રિયા પૂરજોશમાં પ્રારંભી દીધી. આ પ્રક્રિયાને જોઈને ઊંડો સંતોષ અનુભવતા અને જીવન
૭૪ જજજજwwwwwwwwwww મહારાજા ખારવેલ