________________
૮
શ્રી ખારવેલ :
ઉગતાં જ
મધ્યાકાશે
મહારાજા ખારવેલના સમયમાં કલિંગનો વિસ્તાર ખૂબ જ મોટો હતો. ત્યારે કલિંગનું એ વિશાળ સામ્રાજ્ય “ત્રિકલિંગ” તરીકેય ઓળખાતું હતું. આ ઓળખાણ યથાર્થ હતી. કારણ કે કલિંગ ત્રણ વિભાગો ધરાવતું હતું. આમ, છતાં એ ત્રણે વિભાગો કાયમ માટે અલગ જ નહોતા રહેતા. ક્યારેક-ક્યારેક એ ભેગા પણ થઈ જતા. આથી જ ‘ત્રિકલિંગ’ તરીકેની એની પ્રસિદ્ધિ યથાર્થ અને યોગ્ય હતી.
વંશધારા નદીથી માંડીને દક્ષિણમાં વહેતી ગોદાવરી નદી સુધીનો પ્રદેશ દક્ષિણ-કલિંગ ગણાતો. મુખ્ય કલિંગ તરીકેય આની પ્રસિદ્ધિ હતી. ઋષિકુલ્યા નદીથી વંશધારા નદી સુધીનો
