Page Text
________________
પૂર્વજોએ જાળવેલી મર્યાદાની પાળને તોડી ન હતી. પરંતુ ૨૫ વર્ષનું રાજ્ય ભોગવી જનાર આ બિંદુસારનો પુત્ર અશોકે અનેક વિષયોની જેમ આ મર્યાદાની પાળનાય ભુક્કે-ભુક્કા બોલાવી દીધા અને એક દિવસ કલિંગ પર ચઢાઈ લઈ જઈને એણે જાણે મૌર્ય-શાસનના પાયામાં જ સુરંગ ચાંપવાનું કાર્ય કર્યું.
અશોકના પૂર્વજો લગભગ જૈન-ધર્મમાં આસ્થા ધરાવતા હતા, એમણે કદી પણ કલિંગની સામે કુદૃષ્ટિ કરી ન હતી. સમ્રાટ અશોકે આથી વિપરિત જ કર્યું. પ્રારંભના વર્ષોમાં તો એ જૈન રહ્યો, પણ પછીથી બૌદ્ધધર્મી રાણી તિષ્યરક્ષિતાના સહવાસથી એ બૌદ્ધધર્મી બન્યો. આ રાણીના પાપે જ અશોકના પુત્ર કુણાલને અંધાપો વેઠવો પડ્યો. એણે તપોવનો-તપોધનો અને તીર્થધામોથી ભરપૂર કલિંગની ધરતી પર યુદ્ધ લઈ જઈને તો પોતાના પૂર્વજોનું નામ બોળ્યું ! એથી એમ કહી શકાય કે, કલિંગ-યુદ્ધથી જ મૌર્ય શાસન માટે અમંગળનો પ્રારંભ થયો !
કલિંગ પર આ પૂર્વે નંદરાજાના સમયે એક યુદ્ધ ચઢી આવ્યું હતું ખરું. પણ એ યુદ્ધ કલિંગની સ્વતંત્રતા કે સમૃદ્ધિની છડેચોક લૂંટ ચલાવવામાં નિષ્ફળ નીવડ્યું હતું. થોડીક સમૃદ્ધિ, કલિંગજિનની પ્રતિમાનું અપહરણ કે આવા થોડાં અડપલા કરીને જ એ યુદ્ધને સંતોષ માનવો પડ્યો હતો. પણ અશોકે કલિંગ-જંગ ખેલીને જે કતલ ચલાવી, એથી જે રીતે લોહીની નદીઓ વહી નીકળી અને રમણીય-નંદનવન જેવી શોભતી કલિંગની એ ધરતી પર જે રીતે સ્મશાન જેવી ભેંકારભયાનકતા ફરી વળી, એની દૂરગામી અસરોમાંથી પરાજિત-કલિંગની જેમ વિજિત મગધ પણ મુક્ત ન રહી શક્યું. આ યુદ્ધ ભારતીય ઇતિહાસમાં ક્રૂરતા અને કરપીણતાનું એક સીમાસ્તંભ બની ગયું.
અશોકે ઘણા-ઘણા વિજયો મેળવ્યા હતા. એ વિજયો પણ કંઈ લોહીની નદીઓમાં લાશોને વહી જવા દીધા વિના નહોતા મળ્યા ! પણ કલિંગ-યુદ્ધમાં કતલ અને ક્રૂરતાનું ખપ્પર ભરવા એટલા બધા મોટા પ્રમાણમાં માનવસંહાર કરવો પડ્યો હતો કે, યુદ્ધને અંતે સ્મશાનમાં પલટાઈ ગયેલી એ યુદ્ધભૂમિ જોતા જ અશોક જેવા આક્રમકનું અંતર મહારાજા ખારવેલ
૧
~~~~~
~~~~~
| SR No. | 006183 |
| Book Title | Maharaja Kharvel |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Purnachandrasuri |
| Publisher | Panchprasthan Punyasmruti Prakashan |
| Publication Year | 2016 |
| Total Pages | 178 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 6 MB |