Page Text
________________
પણ દયાથી દ્રવી ઉઠ્યું. એનું મહારથી મન મંથન અનુભવી રહ્યું અને લોહીથી લથપથ બનેલો એ વિજય-તાજ માથા પર મૂકવા જતાં જ એનું અંગેઅંગ ધ્રુજારી અનુભવી રહ્યું. અને આમ, કલિંગ-વિજયને મગધ સામ્રાજ્યનો અંતિમ વિજય બનાવીને કલિંગ પર નામની પરતંત્રતા ઠોકી બેસાડીને અશોક પાછો ફર્યો. આ પછી શિલાલેખો આદિમાં એ પ્રિયદર્શી” તરીકે પ્રસિદ્ધ થયો.
કલિંગની એ કતલનું કારમું દશ્ય અણનમ-આક્રમક અશોકના કાળજામાં ઘણા લાંબા સમય સુધી કકળાટ પેદા કરતું રહ્યું. આમાંથી મુક્ત થવા એણે બૌદ્ધધર્મની છાયામાં સમાઈ-સંતાઈ જવાનો એક દાવ નાખ્યો. આ દાવ ગમે તે રીતે સફળ થઈ ગયો, અને કલિંગની કતલ સુધી “યુદ્ધ યુદ્ધ”ના નાદ ગજવતો અશોક આ પછી “બુદ્ધ-બુદ્ધ"ની યાદમાં ખોવાઈ ગયો ! થોડાક વર્ષોમાં તો એણે બૌદ્ધ ધર્મના પ્રચાર પાછળ લાખો-કરોડો સુવર્ણમુદ્રાઓ ખર્ચી નાખી અને અશોકના પૂર્વજ રાજાઓએ જૈનત્વની જાહોજલાલીના ઝંડા ઉભા કરી કરીને મગધને જે મહાનતા-મનોહરતા આપી હતી, એ જાણે વેરણછેરણ બની ગઈ !
અશોકનો પુત્ર કુણાલ તો નાનપણથી જ વિમાતાના કાવતરાથી બચવા અવંતિમાં રહેતો હતો. પણ એક દિવસ એ કાવતરાના હાથ છેક અવંતિ સુધી પહોંચ્યા અને સુકા મથીયર કુમાર કુણાલ હવે અધ્યયન કરે, આ જાતનો અશોકનો પત્ર વિમાતાના હાથથી કરાયેલા એક બિંદુના વધારા સાથે એટલે કે, “સુમાને થીયર” કુમાર અંધ બને-આ જાતના અનર્થ સાથે અવંતિ પહોંચ્યો અને પિતૃભક્ત કુણાલે પોતાના જ હાથે બે સળિયા આંખમાં ભોંકી દઈને એ આજ્ઞાનું પૂરેપૂરું પાલન કર્યું. એથી અંધ કુણાલને તો જો કે રાજય મળે એમ નહોતું, પણ પોતાના પુત્રસંપ્રતિ માટે રાજ્ય માંગવા માટે કુણાલ વેશપલટો કરીને એક દહાડો પાટલિપુત્ર પહોંચ્યો. અશોકને ખુશ કરીને એણે “કાંકણી”ની માંગણી કરી. રાજાને આશ્ચર્ય થયું કે, માંગી માંગીને બસ કોડી જ માંગી !
મંત્રીશ્વર ત્યારે હાજર હતા, એમણે કહ્યું : મહારાજ ! કાંકણીનો અર્થ અર્ધરાજય પણ થાય છે ! આ સાંભળીને અશોકે આશ્ચર્યપૂર્વક
RD
-~મહારાજા ખારવેલ
| SR No. | 006183 |
| Book Title | Maharaja Kharvel |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Purnachandrasuri |
| Publisher | Panchprasthan Punyasmruti Prakashan |
| Publication Year | 2016 |
| Total Pages | 178 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 6 MB |