Page Text
________________
શિશુ નાગવંશીય મગધ સમ્રાટ ઉદાયીની હત્યા પછી પ્રથમ નંદનું શાસન સ્થપાતા એણે મગધના સામ્રાજ્યની ધુરા વહન કરીને પોતાના પુણ્ય પ્રભાવે થોડા જ સમયમાં ચારે તરફ પોતાની ધાક બેસાડી દીધી. ૩૦ વર્ષ સુધીના રાજ્યકાળ દરમિયાન અનેક પ્રદેશોને જીતીને એણે મગધ સામ્રાજ્યની સીમાઓ ખૂબ જ વિસ્તારી, આથી પ્રજાએ “નદિવર્ધન” તરીકે એને હૈયાના હેતથી વધાવ્યો. આમાં એને મહામંત્રી કલ્પકનો જબરો સથવારો મળી ગયો. જાણે એનો પુણ્યોદય જ કલ્પકને એની સેવામાં ખેંચી લાવ્યો હતો.
કલ્પક બ્રાહ્મણ હોવા છતાં ચુસ્ત રીતે જૈનધર્મનું પાલન કરનારા પરમ શ્રાવક હતા. એમણે પોતાના બુદ્ધિબળથી મગધનું સામ્રાજ્ય વધારવામાં અને નંદના વફાદાર સેવક તરીકે રહેવામાં જ ગૌરવ માણ્યું. એમના કુટુંબ પર અનેક જાતની આપત્તિઓ આવી. પણ એમાં મંત્રીશ્વર કલ્પક અણીશુદ્ધ પાર ઉતર્યા.
હલકા કુળમાં જન્મવાનું દુર્ભાગ્ય લઈને અવતરેલા નંદરાજવી ગતભવનું એવું કોઈ પુણ્ય પણ સાથે લઈને આવ્યા હશે, જેથી મગધની સત્તા મળતાની સાથે જ એમને કલ્પક જેવા મંત્રીશ્વર મળ્યા. કુદરતની પણ રાજા નંદ ઉપર કૃપા હતી. જેથી તેઓ મગધના સિંહાસને બેઠા, એ જ વર્ષમાં અવંતિપતિ પાલક રાજા નિ:સંતાન મરણ પામ્યા. ત્યારે મગધની જેમ અવંતિ પણ એક મહારાજ્ય ગણાતું. પાલકના મૃત્યુથી ખાલી પડેલા અવંતિના સિંહાસનનું સ્વામીત્વ નંદ રાજાએ મેળવ્યું. એથી મગધનો રાજ્ય-વિસ્તાર સમાતીત બની ગયો ! અવંતિનું અધિપતિત્વ મળતા જ બીજા કેટલાય રાજ્યોનું સ્વામીત્વ પણ એમને આપોઆપ મળી ગયું અને સૌ એમના પુણ્યાઈના પ્રકાશને ચકાચૌંધ નજરે નિહાળી રહ્યા.
રાજા નંદની આવી પુણ્યાઈ હોવા છતાં એમણે કલિંગને તો એક સ્વતંત્ર રાષ્ટ્ર તરીકે જ રહેવા દીધું હતું. મંત્રીશ્વર કલ્પકનો ભૂતકાળ ભવ્ય હતો. એમના પિતાનું નામ કપિલ હતું. એઓ ચુસ્ત બ્રાહ્મણ હતા. પણ જૈન સાધુઓના સહવાસથી એઓ જૈન બન્યા હતા. પોતાનો પુત્ર કલ્પક જન્મ પછીના થોડા વર્ષો સુધી દૈવી-પ્રકોપનો ભોગ બન્યો
મહારાજા ખારવેલ ૧૨૧૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦% ૧૯
| SR No. | 006183 |
| Book Title | Maharaja Kharvel |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Purnachandrasuri |
| Publisher | Panchprasthan Punyasmruti Prakashan |
| Publication Year | 2016 |
| Total Pages | 178 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 6 MB |